هفته نامه آیینه یزد

آداب سخن گفتن را بیاموزیم و پاسخ انتقادها و پرسش‌ها را بدهیم

مولای متقیان حضرت علی(ع) در بیان نشانه‌ها و صفات پرهیزگاران با تاکید بر انتقادپذیری انسان‌های پارسا می‌فرماید:«. . . به حق اعتراف می‌کند و آنچه را به او سپرده‌اند ضایع نمی‌سازد و آنچه را به او تذکر دادند، فراموش نمی‌کند. مردم را با لقب‌های زشت نمی‌خواند، همسایگان را آزار نمی‌رساند، در مصیبت‌های دیگران شاد نمی‌شود و در کار ناروا دخالت نمی‌کند و از محدوده حق خارج نمی‌شود. . .»(1)
در اصل هشتم قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران آمده است:«در جمهوری اسلامی ایران دعوت به خیر، امر به معروف و نهی ازمنکر وظیفه‌ای است همگانی و متقابل برعهده مردم نسبت به یگدیگر، دولت نسبت به مردم و مردم نسبت به دولت . . .»
از این اصل چنین استنباط می‌گردد عموم مردم همین طور که از حقوق مساوی در جامعه برخوردار هستند می‌توانند در محیط زندگی خود از مسئولان اجرایی سوال کنند، اظهارنظر نمایند، به صورت موافق یا مخالف و یا منتقد نظریات خود را بازگو کنند.
در زمان رأی گیری برای انتخاب رییس جمهور، نمایندگان مجلس شورای اسلامی واعضای شورای اسلامی شهر و روستا و . . . دستگاه‌های ذی ربط و یا کاندیداها مردم را به شرکت در انتخابات و رای دادن ترغیب و تشویق می‌نمایند و اعلام می‌کنند عموم مردم اعم از زن و مرد که مثلا دارای 18 سال سن می‌باشند می‌توانند پای صندوق‌های رای حاضر شده و به کاندیداهای موردنظر رای بدهند.
بنابراین جوانی که قوانین مصوب حق رای دادن برای وی قائل شده می‌تواند در مسائل اجتماعی هم اظهارنظر کند، پرسش‌های خود را مطرح نماید و جواب بشنود.
بدیهی است همگان در هنگام نوشتن و گفتن باید حرمت‌ها را حفظ کنند، قانون مطبوعات و از همه مهمتر دستورات و تعالیم عالیه اسلامی را رعایت نمایند، با حیثیت و آبروی مخاطب بازی ننمایند، بپرسند و در انتظار جواب هم باشند. هرچه مسئولان اداری و اجرایی میدان گفتگو و بحث و تبادل نظر را باز بگذارند و بیشتر اطلاع رسانی نمایند، شک و شبهه‌ها کمتر می‌شود، در واقع هر چه دایره برای ابراز انتقاد صحیح و بجا وسیع تر باشد امور جامعه با خیر و خوبی بیشتر اداره می‌شود و در نهایت بهتر می‌توان جلو کینه توزی معاندان و نفوذ فرهنگی و سفسطه بیگانگان را گرفت.
در این صورت شهروندان می‌آموزند در محیطی آکنده از صفا و صمیمت با رعایت ضوابط و مصالح و نگه داشتن حرمت قلم نظریات خود را اظهار کنند و مردم اعم از موافق یا مخالف اظهارنظر نمایند. مدیران اجرایی هم بر اساس قانون و آیین نامه‌ها و دستورالعمل هایی که در اختیار دارند عمل می‌کنند ضمناً نظریات مفید را می‌شنوند و سعی می‌کنند از نکات ارزنده آنها استفاده ببرند.
نگارنده نظر خوانندگان را به بعضی از اظهارنظرها و سوالاتی که در سطح جامعه مطرح است جلب می‌نماید:
به دنبال ادبیاتی که گاه رییس جمهور در سخنرانی‌ها به کار می‌برد وزیر آموزش و پرورش، معاون وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی در پاسخ خبرنگاران و مجری رادیو از عبارات و یا کلماتی استفاده می‌کنند که نقل مجالس می‌شود. به طور قطع مردم انتظار دارند که دولتمردان آنها در بیانات و سخنان خود به ویژِه وقتی خبرنگار و مدیر رسانه‌ای در انتظار پاسخ پرسش‌های خود می‌باشد آداب سخن گفتن را رعایت کنند.
آیا معاون رییس جمهور و رییس سازمان میراث فرهنگی باید به خود اجازه دهد که بگوید: برخی خبرنگاران ادعاهای خود را نشخوار و در برابر قاضی معلق بازی می‌کنند و برخی از رسانه‌های منتقد دولت را رسانه‌های صهیونیستی قلمداد کند همانطور که وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی بعضی از روزنامه‌ها را بدون اینکه تذکری دریافت نموده یا در دادگاه صالحی محکوم شده باشند به عنوان حرکت کننده در مسیر و جهت خلاف نظام معرفی می‌نماید.
[وزرای دولت باید در بیانات خود بیشتر رعایت ادب کنند، ‌خصوصاً در مقابل اصحاب رسانه که عامل انتقال سخنان آنها به مردم هستند. ما که جز دلسوزی چیز دیگری از رسانه‌ها ندیده ایم، اگر انتقادی هم می‌کنند، سازنده است. این نماینده مجلس تاکید کرد: ادبیات در شأن یک مسئول به افزایش وحدت کمک شایانی خواهد کرد و خلاف آن، قطعاً به این وحدت لطمات جدی وارد می‌آورد](2)
-عده‌ای از علما، ائمه جمعه، فعالان سیاسی از تورم و گرانی و بیکاری و مشکل جوانان از قبیل اعتیاد، ازدواج و مسکن ابراز نگرانی می‌کنند و بعضی از روزنامه‌های حامی دولت نیز در مورد گرانی اجناس گزارش تهیه می‌کنند اما معاون رییس جمهور می‌گوید کالاها گران نشده و یا اگر اخم کنیم اقتصاد فرانسه فرو می‌پاشد. مردم حق دارند درباره این اظهارنظرها و سخنان مقامات اداری پرسش نمایند.
بدان امید همانطور که معاون رییس جمهور اعلام نموده است تا پایان عمر دولت دهم جشن خانه دار شدن تمام ایرانیان برگزار گردد.
-در دو سال اخیر چندین بار وزیر و معاون وزارت ارشاد به یزد آمدند، گرچه کمتر فرصت دیدار و مصاحبه با روزنامه نگاران و مدیران مسئول مطبوعات استان به دست آمد اما قول هایی دادند و از جمله گفتند بهای آگهی هایی که گاه برای درج آن در روزنامه 2500 تومان تا چهار، پنج هزار تومان پرداخت می‌شود افزایش می‌یابد اما تاکنون این وعده‌ها جامه عمل به خود نپوشیده است. احساس مدیر مسئولی که این وضع را با درج آگهی‌های چند صد هزار تومانی یا میلیونی که در بعضی از روزنامه‌های دولتی چاپ می‌شود مقایسه می‌کند چیست؟

مدیر مسئول

پی‌نوشت‌ها:
1- نهج البلاغه. ترجمه محمد دشتی. خطبه 193. صفحه 289
2- اسماعیلی عضو کمیسیون فرهنگی مجلس شورای اسلامی