هفته نامه آیینه یزد

انعکاس آیینه شماره 203

دیدیم مدرس را چگونه
زندانی نمودند و کشتند
و ما همه تماشا کردیم؟

در سال 1287 ه. ق«سیدحسن» در خانواده ای با ایمان و متقی و ‌متدین و خداپرست لیکن فقیر و تنگدست در«سرابه کچوی اردستان» به دنیا آمد و پس از اتمام تحصیلات در اصفهان و درک محضر دانشمندان و علمای بزرگوار در فروردین ماه سال 1311 ه ق به نجف اشرف مهاجرت نمود. مدرس هفت سال در نجف ماند و در محضر عده ای از علمای بنام از جمله ملا محمدکاظم خراسانی و سیدمحمدکاظم یزدی عمده تحصیلات خود را به پایان رسانید. به مرتبه اجتهاد نائل آمد و به اصفهان برگشت.
مدرس در اصفهان در خانه محقری زندگی می‌کرد، در برابر مالکین و ثروتمندان سر تعظیم فرود نمی‌آورد. ساده ترین زندگی را انتخاب نمود تا وامدار کسی نباشد.
اوضاع تغییر کرد، حکومت مشروطه بپاشد و مدرس به ارشاد مردم پرداخت. راه و رسم مبارزه با زورگویان و قلدران را به اطرافیان خویش یاد داد و آنان را به مبارزه برای به دست آوردن آزادی تشویق و ترغیب نمود.
مدرس در سال 1328 ه ق به عنوان یکی از 5 نفر مجتهد طراز اول برای دوره دوم و بعد از اتمام آن دوره از طرف اهالی پایتحت به عنوان نماینده مجلس شورای ملی انتخاب شد.
با قرارداد 1919 وثوق الدوله به مخالفت برخاست و حاضر نشد ایران بین بیگانگان تقسیم شود. پس از کودتای 1299 ه‌ ش همراه با تعدادی از ملیون در قزوین زندانی گردید در مجلس چهارم رهبری اکثریت و در مجلس پنجم رهبری اقلیت را به عهده داشت. زندگی پر افتخار مدرس، سخنان دلنشین و نافذ او در دوران زندگی و نمایندگی مجلس، ثبات قدم و پایداری و ایستادگی وی در برابر قلدری، دیکتاتوری و خودخواهی بیگانگان، متملقان، بوقلمون صفتها و مستبدان به ویژه رضاخان میرپنج نه تنها در تاریخ سرزمین ایران اسلامی بلکه در دنیای آزادی خواهان، مبارزان و مجاهدان می‌درخشد تا سرمشقی باشد برای آنان که در برابر ستمگران می‌ایستند و درس عبرتی برای ظالمان و اصحاب و یاران زروزور و تزویر. در مجلس پنجم مدرس از معدود نمایندگانی بود که با سلطنت رضاخان مخالفت کرد در مجلس ششم علیه دیکتاتوری رضاخان مبارزه کرد اما در دوره هفتم یک رای هم به نام مدرس از صندوق بیرون نیامد و جمله معروف مدرس در تاریخ انتخابات ثبت شد که:« خودم به خودم رای دادم و این یک رای چه شد و چرا خوانده نشد؟»
در این هنگام به دستور رضاخان او را به خواف تبعید نمودند و در نهایت در دهم آذر ماه 1316 به دست تنی چند از ماموران حکومت به شهادت رسید و قاتلان او یک هزار و پانصد ریال پاداش و انعام گرفتند!! حجت الاسلام حسینعلی راشد دانشمند و روحانی مشهور می‌گوید:
«اگر شهرت جهانی و محبوبیت ملی و تبعید و حبس و شهادت مدرس را خودم ندیده بودم داستان زندان جدش موسی بن جعفر(ع) را باور نمی‌کردم که صرف نظر از مقام امامت، هواخواهان مدرس زیادتر از آن حضرت بود و دیدیم که چگونه گرفتند و بردند و زندانی نمودند و کشتند و ما همه تماشا کردیم» 1
نامگذاری سالروز شهادت مدرس به نام روز مجلس نشان از عظمت و جایگاه رفیع مجلس دارد. نماینده ای در راه شهید سید حسن مدرس گام برمی دارد که در دوران نمایندگی در برابر مطامع دنیوی تسلیم نشود، ساده زندگی کند، خود را به اصطلاح وامدار کسی نداند، به وظیفه اصلی قانونگذاری و نظارت عنایت خاص و ویژه ای داشته باشد. تاریخ نشان داده است هر نماینده وظیفه شناس و مجری قانون و ناظر بر امور نام نیک و اثرات مفیدی از خود بر جای گذاشته است.
در عصر حاضر برای پی بردن به جایگاه مجلس همین بس که در جمهوری اسلامی ایران«مجلس شورای اسلامی جدا از وضع و تصویب قانون به معنای مصطلح آن از طریق دادن رای اعتماد به هیات وزیران، سئوال و استیضاح وزیران و رییس جمهور، تحقیق و تفحص، رسیدگی به شکایات مردم از قوای سه گانه موضوع اصل 90 قانون اساسی، نوعی نظارت بر عملکرد قوای دیگر و به خصوص قوه مجریه را نیز دارد.. .
در هیچ یک از اصول قانون اساسی امکان انحلال مجلس برای هیچ مقامی در هیچ موقعیتی پیش بینی نشده است.» 2
بنیانگذار جمهوری اسلامی ایران امام راحل (ره) مکرر به جایگاه رفیع مجلس اشاره نموده و فرموده اند: مجلس عصاره فضایل ملت است، مجلس در راس امور است و در اهمیت انتخابات اعلام می‌نمایند:
«سعی کنید مثل مرحوم مدرس را انتخاب کنید- البته مثل مدرس که به این زودی‌ها پیدا نمی‌شود، ‌شاید آحادی مثل مدرس باشند– کسانی را که انتخاب می‌کنید باید مسائل را تشخیص دهند. . .
و مجرد اینکه این آدم یک آدم خوبی است خیلی، ‌اول وقت نمازش را می‌خواند.و نماز شب می‌خواند. این برای مجلس کفایت نمی‌کند، مجلس اشخاص سیاسی لازم دارد، اشخاص اقتصاددان لازم دارد، اشخاص سیاستمدار لازم دارد، اشخاص مطلع بر اوضاع جهان لازم دارد. باید تعهد به اسلام باشد و موافقت با جمهوری اسلامی باشد، لکن این مسائل هم باشد در یک مجلس باید همه چیز باشد در این کمیسیون‌های مجلس از امور ارتشی و کشاورزی و اقتصاد و همه چیز بحث می‌شود، باید مطلع باشند اینها. ... »3
مقام معظم رهبری در تیرماه 1388 در دیدار با نمایندگان مجلس می‌فرمایند:
«اظهارنظرها در مجلس باید علمی،‌ استدلالی، سالم، اخلاقی و به دور از روحیه لجاجت و زورآزمایی شخصی و جناحی باشند. . .
مردم به هیچ وجه از اصطکاک خوششان نمی‌آید و باز خورد آن کاملاً‌منفی است زیرا مردم خواستار همکاری صمیمانه مسئولان برای حل مشکلات کشور هستند. نمایندگان محترم باید مصلحت منطقه خود را در داخل مصلحت کشور در نظر بگیرند. اگر انقیاد به قانون نباشد، روح دیکتاتوری بروز خواهد کرد قانون باید در تمام امور کشور فصل الخطاب باشد تا زندگی مردم و امور جامعه روان شود. اصرار بر رعایت نکردن قانون موجب گره خوردن کارها خواهد شد بنابراین همه باید قانون را محترم بشمارند.» 4
گاه در خبرها می‌خوانیم یا به این نکته برمی خوریم نماینده ای از استان دارالعباده اعتراض می‌کند چرا مسوولان اجرایی استان وی را در فلان جلسه دعوت نکرده اند یا او را در جریان امور قرار نداده اند یا نماینده شهری را در جلسه تودیع و معارفه فرماندار سابق و فعلی آن شهر و دیار دعوت نکرده اند که همه این اظهارات و عکس العمل‌ها قابل تقدیر و ستایش است.
بنابراین نگارنده این سطور با عنایت به مطلبی که به آن اشاره گردید از مجمع نمایندگان استان درخواست می‌نماید نظر خود را در مورد خبر ذیل که اخیراً در رسانه‌ها درج گردید اعلام نمایند بدیهی است بنا به جمله معروفی که می‌گویند مردگان را به نیکی یاد کنید طرح پرسش در این جا در رابطه با مرحوم کردان نیست بلکه:«سخن از 5 ساعت بحث و جدل نمایندگان و در نتیجه 188 رای موافق و 45 رای مخالف و 14 رای ممتنع است و عزل یک وزیر که رییس دولت به شرح ذیل از آن یاد می‌کند.»5
«به گزارش مهر: محمود احمدی ن‍ژاد در مراسم نخستین سالگرد درگذشت مرحوم علی کردان که در مصلای امام خمینی(ره)شهرستان ساری برگزار شد، مرحوم کردان را یک غدیری به تمام معنا برشمرد
 و افزود: او یک بسیجی تمام عیار بود. احمدی نژاد یادآور شد: یادم هست وقتی که کردان دعوت به آن جلسه کذایی در مجلس شده بود که در آینده معلوم خواهد شد که چه دست هایی گردهم آمده بودند که برای ضربه زدن به مسیر انقلاب و پاک ترین دولت انقلاب طراحی کنند و قربانی بگیرند، با من صحبت کرد و گفت : این صحنه متعلق به من است و من با مادر همه خوبی‌ها یعنی فاطمه زهرا(س) عهدی بسته ام که می‌خواهم از این گردنه به تنهایی عبور کنم، می‌خواهم مزه غربت و تنهایی را بچشم. وی با بیان اینکه البته کردان اسنادی فراوان همراه خود داشت و به من گفت: که این اسناد را با خود به آن جلسه کذایی می‌برد، عنوان کرد: آن صحنه یادتان است اصلاً بحث سئوال و جواب مطرح نبود، ادبیات کینه و انتقام کشی بود. چه عباراتی، چه کلماتی در این جسله به کار برده شد. احمدی نژاد خواستار شد که در آینده این نوارها بار دیگر مورد بازبینی و بررسی قرار گیرد و تا مشخص شود چه کسانی در این جلسه حرف زدند و به دنبال چه بودند. وی با طرح این سئوالات که کردان چه گناهی کرده بود و چه خواسته بودند که کردان تسلیم نشده بود، گفت: حرف هایی که این افراد درآن جلسه کذایی مطرح کرده بودند صد تا یک غاز هم نمی‌ارزید و فاقد ارزش حقوقی بود. رییس جمهور گفت: وقتی کردان در آن جلسه کذایی از آن مدارک و اسناد استفاده نکرد به وی گفتم چرا از آن اسناد استفاده نکردی که مرحوم کردان به من گفت فلانی! من آنجا هر چه بالا و پایین کردم دیدم اگر این اسناد را مطرح کنم یک رکنی از دستگاه‌های کشور آسیب می‌بیند و ممکن است به کشور و انقلاب آسیب برسد پیش خود گفتم : اگر آبروی من برود بهتر از این است که به کشورم آسیب وارد شود.احمدی نژاد افزود: من باورم این است که کردان در ایام آخر عمر خویش به درجاتی رسیده بود. نوع نگاهش به دنیا عوض شده بود و جور دیگری مسائل را می‌دید. احمدی نژاد با تاکید بر اینکه امروز کردان عزیزتر از سال قبل در دل مردم جای دارد ابراز امیدواری کرد که افرادی که آبروی کردان را بردند توبه کنند و برای جبران کار خود تلاش نمایند.»6
دهم آذر ماه روز مجلس را گرامی می‌داریم. هر ایرانی آگاه و وطن دوست، قدرشناس نمایندگانی است که دلسوزانه در جهت انجام وظیفه و در نهایت برای رسیدن به خواسته‌های به حق و قانونی که همانا رسیدن به منافع مادی و معنوی مردم است گام بر می‌دارند.
یاد و خاطره کلیه نمایندگان وظیفه شناس و دلسوز مجلس در دوران جمهوری اسلامی ایران به ویژه شهیدان والامقام هفتم تیر ماه 1360 را ارج می‌نهیم و در برابر آنان سرتعظیم و تکریم فرود می‌آوریم و ادای احترام می‌کنیم. هرگاه در این ستون پرسشی مطرح می‌گردد یا سخنی خطاب به دولتمردان و یا نماینده ای از مجلس بیان می‌شود در جهت انجام وظیفه روزنامه نگاری،عمل و اجرای امر به معروف و نهی از منکر است.
یا بازگو نمودن سئوالاتی است که در جامعه نقل مجالس است و عده ای از مردم و گروهی یا قشری از جامعه ایرانی خواهان طرح و بررسی و پاسخگویی به آن می‌باشند.

مدیر مسئول

پی‌نوشت‌ها:
1- «مدرس شهید (نابغه ملی ایران)»، چاپ 1358، صفحه 265 و 266
2- «مختصر حقوق اساسی جمهوری اسلامی ایران»، صفحه 151 تا 181
3- «صحیفه امام (ره)»، جلد هیجدهم، صفحه 276 و 284
4- نقل از ویژه نامه جام جم، مجلس و مردم، 10/9/1389
5- روزنامه ملت، 11/9/89، صفحه 2
6- روزنامه تهران امروز، 10/9/89، صفحه 2