هفته نامه آیینه یزد

پاسخ آیینه یزد به پرسش سایت «یزد فردا»
درباره مرحوم مهندس مهدی بازرگان

سوال کننده‌ای در پی درج پاسخ امام راحل (ره) به نامه حجت الاسلام محتشمی‌پور وزیر وقت کشور، ‌می‌پرسد: مدیرمسئول آیینه یزد چه توجیهی در خصوص ترویج افکار مرحوم مهندس بازرگان و دیگر مهره‌های نهضت آزادی دارد و چرا تحت هر بهانه‌ای عکس و ایده‌های نهضت آزادی به ویژه مهندس بازرگان در هفته نامه آیینه یزد دیده می‌شود؟
سوال کننده بدون اینکه دلیلی یا مدرکی ارائه نماید و یا به نسخه‌ای از 218 شماره آیینه یزد اشاره داشته باشد یا بیندیشد و از خود بپرسد چگونه ممکن است هیات نظارت بر مطبوعات و دیگر مسئولان وزارت ارشاد در این پنج سال اجازه داده‌اند ایده‌های نهضت آزادی ترویج یابد !! این موضوع را مطرح می‌کند.
نگارنده شرعاً و اخلاقاً متعهد شده مستقل و بدون وابستگی به حزب و دسته‌ای به خواست پروردگاری که به قلم سوگند خورده است چاپ ونشر آیینه را برابر با قانون مطبوعات و رعایت خط قرمزها و با حفظ کرامت انسان و قداست قلم وبدون تملق گویی و مداحی بی‌جا ادامه دهد.
مقالاتی که در ستون انعکاس آیینه با نگارش مدیرمسئول انتشار می‌یابد نشانگر افکار و اندیشه صاحب امتیاز آیینه است و به طور قطع باید پاسخگوی مطالب باشد. اما با بررسی دقیق در مورد بقیه مطالب می‌توان دریافت، آیینه یزد در حد وسع و امکانات موجود برای تنویر افکار عمومی وظیفه روزنامه نگاری خود را انجام می‌دهد.
چاپ عکس کسانی که از چهره‌های فرهنگی، اجتماعی و از مبارزان و گاه از پیش کسوتان انقلابیون بوده‌اند نه تنها خلاف نیست بلکه وظیفه است که در زمان و موقع مناسب از خدمات و تلاش و کوشش سیاستمداران و مسئولان اجرایی نظام یاد کرد یا به مناسبت‌هایی تاریخ انقلاب و رویدادهای کشور را یادآوری نمود که مورخ و محقق و روزنامه‌نگار در این زمینه تقویم تاریخ را ورق می‌زند و به شرح وقایع پیش آمده می‌پردازد اما هر مدیر مسئولی موظف است قانون را رعایت کند اصولاًٌ چاپ و نشر مقاله و خبری در مطبوعات به تنهایی نشانه‌ طرفداری و یا ترویج افکار فرد و گروهی محسوب نمی‌شود.
ای کاش آقا یا خانم محترمی که با ارسال متن پرسشی به سایت یزد فردا درخواست جواب از مدیر مسئول هفته نامه آیینه یزد نموده است حداقل نامش را ذیل نوشته خود درج می‌نمود. بنابراین به احترام مسئول سایت یزد فردا و برای آگاهی پرسش کننده و خوانندگان آیینه و یا کسانی که وقت خود را به تلفن زدن و ارسال پیام و گاه همراه با ذکر جملاتی اهانت آمیز دراین باره صرف می‌کنند ستون انعکاس آیینه به نگارش مطالب زیر اختصاص داده می‌شود.
به روح مطهر شادروان حجت الاسلام شیخ عبدالحسین عرب و عجم «عجمین» روحانی خوش نام و ساده زیست محله «فهادان و یوز داران» یزد درود می‌فرستم که وقتی در دبستان اسلام یزد تحصیل می‌نمودم در مسجد چهل محراب و در خانه آن روحانی بزرگوار مسائل اولیه و ابتدایی دین را در حد و اندازه‌ای که توان فراگیری آن را داشتم به من آموخت.
دست تقدیر سبب شد در سال 42 و بعد از آن در شهر ورامین با مرحوم عدالت منش، شوهر خواهر آیت‌ا... طالقانی آشنا شوم و در محضر آن انسان متین و خوش برخورد و متواضع، مختصری عربی بیاموزم. 
در آن سالها به همراهی شادروان عدالت منش دو بار برای ملاقات و دیدار با آیت‌ا... طالقانی و مهندس بازرگان به زندان رفتم و همین رفت و آمدها باعث شد که با کتاب‌های شادروان بازرگان و آیت‌ا... طالقانی و بعد دکتر علی شریعتی و دیگر مبارزان آشنا شوم. مدارک موجود از ساواک منحله که در وزارت اطلاعات نگهداری می‌شود و بخش هایی از آن انتشار یافته از جمله کتاب«یاران امام به روایت اسناد ساواک»1 که به شرح زندگی و مبارزات سومین شهید محراب آیت‌ا... صدوقی پرداخته است نشان می‌دهد قبل از پیروزی انقلاب اسلامی ایران و در دوران نهضت مردم به رهبری بنیانگذار جمهوری اسلامی ایران، حقیر از طرفداران سرسخت امام خمینی (ره) و روحانیت انقلابی و یکی از 29 نفری بوده که در سراسر استان یزد، بیش از دیگران اعتصابات، ‌اعتراضات، تحصن‌ها علیه دستگاه رژیم سلطنتی را رهبری و گردانندگی و ساماندهی می‌نموده‌اند.
در ابتدای این لیست نام سومین شهید محراب آیت‌ا... صدوقی و مرحوم آیت‌ا... سیدروح ا... خاتمی به چشم می‌خورد. هر منصفی دربرابر ایثار و عظمت شهدای گلگون کفن، آزادگان، ‌رزمندگان و همه کسانی که در سال‌های متمادی برای پیروزی این انقلاب تلاش کرده‌اند به ویژه در 8 سال دفاع مقدس سر تعظیم فرود می‌آورد و یاد و خاطره شهامت ها، شجاعت‌ها و گذشت مبارزان و مجاهدانی را که در برابر دشمن تا دندان، مسلح جانانه ایستادگی نمودند گرامی می‌دارد.
مرحوم بازرگان و شریعتی و امثال آنها هیچ گاه در زندگی به عنوان مرجع دینی نویسنده در امور شرعی نبوده‌اند اما همانند بسیاری از سیاستمداران، انقلابیون و دانشگاهیان مسلمان از جمله حجت‌الاسلام والمسلمین محمد جواد حجتی کرمانی به بزرگانی که نام آنان ذکر شد احترام می‌گذارم و تقریباً ‌نظری همانند آنچه که ذیلاً ذکر می‌گردد درباره مهندس مهدی بازرگان دارم اما نه طرفدار نهضت آزادی هستم و نه عضو آنها می‌باشم و نه خود را ملزم به ترویج افکار آن گروه می‌دانم.
«صیت شهرت مرحوم مهندس بازرگان پس از شهریور بیست، در میانه و یا سال‌های پایانی این دهه، ‌در اقصی نقاط ایران پیچیده بود . . . اما این شهرت به خاطر چهرة «توأمان» علمی و دینی او بود که با رشادت و شجاعت، در محیط ضد دین دانشگاهی دوران رضا شاهی ومحمدرضا شاهی، به عنوان یک استاد مبرز و یک روشنفکر مذهبی . . . پرچم اسلام و قرآن را در دانشگاه تهران برافراشته بود و علیرغم فشار دو جانبه‌ای که هم از سوی غرب‌زدگان خودباخته و دین به دنیا فروخته و هم از سوی پاره‌ای مجامع و جوامع سنتی متحجر مذهبی، بر او و بر جریان فکر نوگرا و نوپای او وارد می‌شد، ‌به تبلیغ و تفسیر علمی دین می‌پرداخت . . . او پس از فراغت از کار سنگین و طاقت فرسای دانشگاه در مسجد هدایت، در کنار و پشت سر همرزم دیرینه و یار وفادارش مرحوم آیت‌ا... طالقانی، نماز می‌گزارد و پای تفسیر او می‌نشست و گاه، خود در آن مسجد که پایگاه روشنفکران و مبارزان دینی آن دوران بود، سخن می‌گفت . . .
باری در زمستان سال 43( مصادف با ماه مبارک رمضان)بود که مرا از قزل‌قلعه به زندان شماره 4 بردند و در اطاقی که مرحوم آیت‌ا... طالقانی، مرحوم مهندس بازرگان، آقای دکتر سحابی و مهندس عزت‌الله سحابی بودند، جا دادند.  . . . این زندان چند ماهه، مرا با دنیای جدید از نظم و انضباط، ادب معرفت، بحث‌های سطح بالای دینی و سیاسی آشنا کرد . . . درس تفسیر مرحوم آیت‌ا... طالقانی و بحث‌های علمی و دینی مرحوم مهندس بازرگان‌، امثال مرا به تفکر بیشتری در باورهای سیاسی و مذهبیمان وامی‌داشت.
خاطرات دوران زندان با مهندس بازرگان و یارانش خود، در خور نگارش یک کتاب است و اگر بخواهیم دوران پس از پیروزی انقلاب را چه دوران نخست‌وزیری دولت موقت انقلاب و چه دوران چهارساله دوره اول مجلس شورای اسلامی را که مهندس بازرگان و 29 تن دیگر از جمله این حقیر، در سمت نمایندگی مردم تهران در مجلس بودیم. ..شرح دهم نگارش کتابی دیگر را در خور است. .. و اگر بنا باشد چنین کتابهایی را این حقیر بنویسد، نمی‌داند در مواردی که خودش دیدگاه مستقلی دارد که گاهی بدین سو و گاه بدان سو گرایش دارد، از دو سو، و یا چند سو متهم به سازشکاری و بی‌خطی و التقاط گری و بی مبنایی نخواهد شد؟!
سخن کوتاه، مهندس بازرگان رجلی آزاده و مخلص در تاریخ معاصر ماست که از صمیم جان به اسلام و قرآن عشق می‌ورزید و با تمام وجود به آزادی و استقلال و جمهوری اسلامی ایمان داشت و در این راه، یک عمر مبارزه کرد. او صداقت و صراحت و صمیمیت خود را در اظهار نظرهای متفاوت و مخالفش، بدون هیچ ریا و تزویر و نفاق بیان داشت».2
با اعلام تذکرات فوق به سوال کننده در سایت یزد فردا پیشنهاد می‌کنم نگارنده را رهین منت خود قرار دهد و عکس و مقاله و مطلبی که به نظر می‌رسد برخلاف قانون مطبوعات نوشته شده و یا مروج افکار وابستگان به قدرت‌های بیگانه است برای بررسی و اقدام قانونی به مقامات مسئول ارسال نماید.
نظیر این اتهامات تکرار همان مطالبی است که نمونه آن را طی طوماری برای شهید رجایی فرستاده بودند!
سی سال پیش بعد از استعفایم از مدیر کلی آموزش و پرورش یزد شهید محمدعلی رجایی گفت: گرچه نامه‌ای از یزد در مخالفت با شما نوشته و برای من فرستاده‌اند اما به دنبال بررسی عملکردت در یزد تصمیم گرفته‌ام تو را به عنوان مشاور وزیر و نماینده تام‌الاختیار خودم به استان سیستان و بلوچستان بفرستم و این تصمیم اجرا شد.
مطلب به درازا کشید اما مناسب می‌بینم اشاره کنم در هر دوره و عصری مشاهده می‌گردد در مورد عقاید، رفتار، گفتار و نحوه زندگی بعضی از افراد نسبت‌هایی داده می‌شود که اشخاص مورد اشاره یا از آن جریانات بی‌خبر هستند یا دور از حقیقت است و یا از روی غرض وبه اصطلاح «یک کلاغ چهل کلاغ» بیان می‌شود.
در مناطقی دکتر علی شریعتی را از غالیان شیعه و عده‌ای او را از اهل تسنن و یا غیرمسلمان می‌دانستند گاه اتفاقات جالبی از جمله داستان زیر رخ می‌دهد:
«ملاحسین کاشفی واعظ اهل سبزوار بوده بنا به نوشته تذکره نویسان و محققان از جمله آیت‌ا... شهید مرتضی مطهری، شیعه و سنی بودن او نیز معلوم نیست. عده‌ای او را پیرو مذهب شیعه و بعضی وی را حنفی و یا شافعی دانسته‌اند. مولف کتاب هایی از جمله کتاب غیر معتبری پیرامون حادثه عاشورا به نام «روضه‌الشهدا» است. مرثیه خوانها چون این کتاب را که اواخر قرن نهم یا اوایل قرن دهم هجری نوشته شده و در مجالس و محافل از رو می‌خواندند به آنها روضه خوان می‌گفتند.»3
ملاحسین کاشفی یکی از نویسندگان تفسیر قرآن به فارسی است که به نام «مواهب علیّه» در 4 جلد با تصحیح و مقدمه سیدمحمد رضا جلالی نائینی به چاپ رسیده است. 
در مقدمه جلد اول تفسیر در شرح حال ملاحسین کاشفی نوشته‌اند چون مدتی در هرات ساکن و هم داماد « جامی» شده بود، مردم سبزوار به وی بدگمان شدند و او را از اهل تسنن می‌دانستند روزی در مسجد جامع سبزوار به وعظ مشغول بود در اثنای سخن گفت دوازده هزار بار جبرئیل بر پیامبر گرامی اسلام (ص) نازل شده است.
پیرمردی عصا به دست پای منبر ایستاد و گفت ای شیخ! بگو بدانم: جبرئیل چندمرتبه برحضرت علی (ع) نازل شده است؟
ملاحسین که بدگمانی مردم سبزوار را در حق خود می‌دانست دریافت که پیرمرد در کنار منبر می‌خواهد اورا امتحان کند.
اگر بگوید جبرئیل برحضرت امیر نازل شده برخلاف نظر خود سخن گفته است و اگر جواب منفی بدهد دوستداران و محبانی که پای منبر او نشسته‌اند مهر سنی بودن بر پیشانی او می‌زنند و چه بسا پیرمرد عصای خود را بر سر او بکوبد، در جواب گفت: بدان و آگاه باش جبرئیل 24000 مرتبه بر مولای متقیان (ع) نازل شده است پیرمرد گفت: ملاحسین: دلیلت چیست؟ ملاحسین جواب داد: مگر نگفتم جبرئیل دوازده هزار مرتبه بر پیغمبر (ص) نازل شده و حضرت رسول(ص) هم فرموده است:«انا مدینه العلم و علی بابها» من شهر علمم و علی(ع) دروازه آن است.
بنابراین جبرئیل12000 هزار مرتبه از در وارد و12000مرتبه از در خارج شده است . . . 4
بدان امید روزی که در پیشگاه با عظمت پروردگار برای پاسخگویی به اعمال و رفتار و گفتارمان حاضر می‌شویم مورد رحمت و لطف خداوند قرار بگیریم نیاید روزهایی که به خاطر ریاست و یا خوش آمد یا استفاده به ناحق چند روزه این یا آن حزب و گروه نتوانیم از گفته یا نوشته خود دفاع کنیم چون در آن هنگام دست و پا و زبان و همه اعضای مردم بر کارهایی که انجام داده‌اند شهادت می‌دهند و فریاد رسی دیگر در کار نیست. ضمناً از سوال کننده درخواست می‌نمایم وجداناً حداقل یکی از مسئولان اجرایی را مورد خطاب قرار دهد و از طریق همان سایت بپرسد کدام یک از سوالات آیینه یزد که تاکنون اکثر قریب به اتفاق انها بی جواب مانده سبب ترویج افکار و اندیشه‌های ضد انقلاب است؟

مدیر مسئول

پی‌نوشت‌ها:
1- « یاران امام به روایت ساواک»، شماره 2، صفحه 190 و 191
2- «یادنامه مهندس مهدی بازرگان»، دی ماه 74، سخنان حجت الاسلام والمسلمین محمد جواد حجتی کرمانی، صفحه 211-212-213-214
3- «حماسه حسینی»، آیت‌ا... شهید مرتضی مطهری، جلد دوم، صفحه 190
4-تفسیر مواهب علیّه، جلد اول، چاپ 1317، صفحه 15-14