هفته نامه آیینه یزد

تحلیلی به اختصار بر توضیحات ستاد نماز جمعه شهرستان مهریز

اخیراً در سایت«یزد فردا» فرازی از خطبه‌های نماز جمعه شهرستان مهریز که توسط امام جمعه آن شهرستان ایراد شده بود نظر خوانندگان را به خود جلب می‌کرد آن مطالب بدین شرح بود:
 «این است آموزش و پرورش ما، نظام آموزش و پرورش ما، دبیران معزز! معلمان محترم! آقای حاجی بابایی وزیر آموزش و پرورش! روسای آموزش و پرورش در سراسر ایران نظام آموزش و پرورش ما وارداتی است تا آخرش بخوان دیگه. . . از ما نیست، ما قبول نداریم این نظام آموزش و پرورش را، ما کتاب درسی را قبول نداریم، ما ریخت معلمان را با این وضعشان قبول نداریم ما اظهار نظراتشان را قبول نداریم اصلا از بیخ و بن باید عوض شود. . . این را قبول کنید درد این مملکت است باید آموزش و پرورش سراسر دگرگون شود و برسد روزی که ما به این هدف مقدس برسیم و جوانان پاک ما سر تا پا اسلام ناب محمدی باشند.
ستاد نماز جمعه مهریز با ارسال جوابیه‌ای توضیح داده بود: امام جمعه گفته است:. . . ما ریخت معلمان را«بعضی هاشون» را با این وضع قبول نداریم. . . 
گرچه نگارنده با گوش دادن به نواری که در اختیارم گذاشته شد کلمه « بعضی هاشون» را نشنیدم، در عین حال در نظر است در این ستون با مبنا قرار دادن توضیحات ارائه شده از سوی ستاد نماز جمعه مطالبی را درج نموده و اگر پاسخی از سوی امام جمعه مهریز یا ستاد نماز جمعه آن شهرستان دریافت گردید در همین ستون به اطلاع خوانندگان آیینه یزد برسد.
مناسب است نکاتی پیرامون ارزش علم، مقام عالم، و دیدگاه اسلام نسبت به افراد ذکر گردد با یادآوری این نکته که«وقتی معلم به کودک نام خدا را بیاموزد، خداوند معلم و کودک و همچنین پدر و مادر طفل را از عذاب مصون می‌دارد »‌1
این معلم با خلوص نیت می‌تواند در کلاس اول ابتدایی در هر شهر و روستا یا مدرسه کپرنشین عشایری به تدریس اشتغال داشته باشد یا در حوزه علمیه‌ای به شاگرد خود اولین صفحه صرف میر یا جامع المقدمات بیاموزد.
«در قرآن کریم می‌فرماید: خدای رحمان به موجب رحمانیت خودش انسان را آفرید و به او نطق و بیان آموخت. . . به موجب همین قوه بیان است که علم از فردی به فردی و از نسلی به نسلی منتقل می‌گردد.»2
«منظور از علم هر گونه دانشی است که در سعادت و سرنوشت انسان اثر دارد.»3
« در اسلام هیچ چیز طبقاتی نیست و مناصب و مشاغل و حدود و حقوق و اصناف گوناگون و مزایای هر صنف متناسب با وضع طبیعی یا شبه طبیعی افراد و امتیازاتی است که واقعاً دارا هستند و با کار و کوشش به کسب آنها نائل شده‌اند. روحانیت و شئون گوناگون آن نیز مخصوص طبقه معین یا خانواده معین نیست و برای روحانی هیچ گونه امتیاز طبقاتی مقرر نشده است.»4
علمای اسلام در تفسیر حدیث « طلب العلم فریضه، علی کل مسلم » به 20 فرقه تقسیم شده‌اند، متکلمین گفته‌اند مقصود علم کلام است علمای علم اخلاق، ‌فقها، ‌مفسرین، ‌محدثین، متصوفه و. . . هر یک علم مورد نظر پیامبر اسلام را علم اخلاق، فقه، تفسیر، حدیث، ‌سیرو سلوک و. . . دانسته‌اند. . .
در حالی که« هر علمی که به حال اسلام و مسلمین نافع و برای آنها لازم است آن را باید از علوم دینی شمرد و اگر کسی خلوص نیت داشته باشد و برای خدمت به اسلام و مسلمین آن علم را تحصیل کند مشمول اجر و ثواب‌هایی که در تحصیل علم گفته شده هست و مشمول این حدیث نیز می‌شود: که فرشتگان زیر پای طالبان علم پر می‌نهند « و ان الملائکه لتضع اجنحتها لطالب العلم. اما اگر خلوص نیت در کار نباشد تحصیل هیچ علمی ولو یاد گرفتن قرآن باشد اجر و ثوابی ندارد » 5 و به فرموده امام خمینی(ره) – نقل به مضمون – اگر تهذیب نباشد علم توحید هم به درد نمی‌خورد.
«بعضی از مردم خیال می‌کنند که تاثیر گناه در افراد یکسان نیست، در مردم عادی گناه تاثیر دارد و آنها را از تقوی و عدالت ساقط می‌کند ولی در طبقه علما تاثیری ندارد آنها یک نوع «کریت» 6 و یک نوع «اعتصام» دارند، نظیر فرقی که بین آب قلیل و آب کثیر است. . . در صورتیکه اسلام برای احدی کریت و اعتصام قائل نیست، حتی برای شخص پیامبر اکرم (ص). چرا خداوند می‌گوید«ای پیامبر بگو: من نیز اگر معصیت کنم از عذاب روز بزرگ بیمناکم – ترجمه آیه 15 سوره انعام -چرا می‌فرماید: اگر نوعی شرک در کار تو وارد شود عملت تباه خواهد شد- ترجمه آیه 65 سوره زمر-»
همه این‌ها برای این تعلیم است که تبعیض در کار نیست کریت و اعتصامی برای احدی نیست.» 7
قانون اساسی آحاد مردم ایران را در برابر قانون یکسان می‌شمارد و« اجتماعی که اسلام به وجود می‌آورد اجتماعی است متشابه الاجزا که هیچ یک از افراد اجتماع بر دیگری حق تقدم ندارد و هیچ گونه برتری جویی و فخرفروشی و بزرگ منشی در بین نیست و تنها تفاوتی که مقتضای قریحه انسانی است و فطرت بشر هم از آن ساکت نیست «تقوی» است.
مسئله تقوی راجع به خداست، ربطی به مردم ندارد. . . بدین ترتیب از نظر جریان قانون دینی و از بین رفتن فاصله‌های طبقاتی و در شئون اجتماعی، حاکم و محکوم، امیر و مامور، ‌رییس و مرئوس، آزاد و بنده، زن و مرد، غنی و فقیر، کوچک و بزرگ در اسلام دارای یک موقعیت می‌باشند که قانون در حق همگان یکسان اجرا می‌شود» 8
با توضیحاتی که داده شد اکنون نوبت فرهنگیان و معلمان است که از امام جمعه مهریز بپرسند:
-در سال‌های متمادی که در جلسات فرهنگی و یا سمینارها و همایش‌های متعدد شرکت کرده، برای تغییر نظام آموزش و پرورش چه طرح و پیشنهادی ارائه نموده است؟
-تغییر نظام آموزش و پرورش برعهده معلمان نیست. در شرح وظایف آنها اصلاح نظام تعلیم و تربیت تعریف نشده است. اگر معلمی یک بخش یا یک صفحه حتی اگر یک پاراگراف از کتاب را تدریس ننماید مورد مواخذه قرار می‌گیرد.
-جای آن دارد در هفته بزرگداشت مقام معلم مسئولان همانطور که تاکنون عمل شده است ارزش و مقام علم و تدریس را ارج بگذارند و اگر انتقادی هم هست بیان نمایند اما در صورتی که گوینده و یا نویسنده‌ای در جایگاه نماز جمعه بخواهد از مسئولان امر آموزش و پرورش پرسشی پیرامون نظام آموزشی مطرح نماید و یا انگشت اشاره را به سوی متصدیان این امر دراز کند باید در آغاز سراغ شورای عالی آموزش و پرورش و مسئولان ذی‌ربط از جمله رییس‌جمهور و تعدادی از وزراء و معاونان آموزش و پرورش در چند ساله اخیر برود که هم اکنون نیز عده‌ای از آنان سمت‌های مختلف را عهده‌دار هستند.
-معلمی که با عشق و علاقه کار می‌کند و در مقایسه با کارمندان بسیاری از ادارات و ‌نهادها و سازمانها با حقوق و درآمد و امکانات رفاهی ناکافی به نوباوگان کشور خدمت می‌نماید، چه بسا بعضی از آنها که از نداشتن بیمه مناسب و مسکن رنج می‌برند، برای گذراندن زندگی باید به شغل دوم روی آورند یا در مراحل مختلف زندگی به ویژه اگر دچار بیماری‌های سخت شدند برای تامین پول درمان خود باید بسوزند و بسازند!! به طور قطع تغییر و عدم تغییر نظام آموزشی به آنها ارتباطی ندارد.
-گاه دیده شده است مدتها دانش‌آموز و معلم را در کلاس بدون ارسال کتاب درسی معطل می‌گذارند تا اسم فلان سیاستمدار یا رییس‌جمهور یا وزیری را در آن کتاب حذف کنند.آیا همان عده و افراد و تصمیم‌گیران نمی‌توانند با تصمیمات بجا و کارشناسی شده و با استفاده از نظریات معلمان در جهت تغییرات بنیادی نظام آموزشی گام‌های موثرتری بردارند بنابراین مساله تغییر نظام آموزشی ربطی به عموم معلمان سختکوش و متعهد ومومن به انقلاب و ایران اسلامی ندارد. به طور قطع نحوه سخن گفتن با استفاده از جملاتی حاضران و یا شنوندگان و یا خوانندگان را مورد خطاب قرار دادن در تاثیر مطلب چه در جهت مثبت یا منفی نقش خواهد داشت.
از این جاست که خداوند بزرگ به پیامبر گرامی اسلام (ص) و دیگر مسلمانان در کلیه اعصار و قرون دستور می‌دهد ای پیامبر (ص):
مردم را از طریق منطق و موعظه نیکو به راه خدا دعوت کن و به نیکوترین وجه با آنها بحث و مناظره کن. . .
« ترجمه آیه 125 سوره نحل»
-کم هزینه ترین راه، توجیه کردن و گذشتن از مطلب است اما مناسب تر این است که علما، اساتید دانشگاهها، ائمه جمعه و جماعات، معلمان، ‌صاحبان تریبون‌های رسمی و عمومی، رسانه ملی برنامه‌ریزی کنند تا هر چه بیشتر شاهد کم تر شدن ناهنجاریها در جامعه باشند نباید خود را دلخوش کنیم و بخواهیم آمار سرقت، قتل، ‌جنایت، ‌کلاهبرداری، ‌تعداد زندانی‌ها، افزایش آمار طلاق و یا کاهش ازدواج را مثلاً ‌با دوران ستم شاهی مقایسه کنیم باید دید در این 32 سال متصدیان و سردمداران فرهنگی در جهت ایجاد جامعه مورد پسند و دلخواه اسلام چه اقداماتی انجام داده‌اندو آیا به آنچه که باید برسیم رسیده‌ایم؟  
-در ایامی که در نماز جمعه شهرستان مهریز گفته می‌شد از ریخت معلمان یا بعضی‌هاشون خوششان نمی‌آید در سایت‌ها و روزنامه‌ها اعلام گردید زندان‌های مملکت گنجایش ثلث زندانیان فعلی را دارد و سازمان زندان‌ها برای نگهداری زندانیان در مضیقه می‌باشد یا امکانات رفاهی در زندان کم است و گاه دو نفر از یک پتو استفاده می‌کنند یا بیش از 61 هزار نفر از 125 هزار سارقی که در سال گذشته در کلانتری‌ها تشکیل پرونده داده‌اند برای بار اول دزدی کرده‌اند.
-در سالی که گذشت مدیرانی از کار برکنار و یا تغییر سمت دادند یا به محاکم دادگستری معرفی گردیدند حتی متاسفانه بعضی از آنان ملبس به لباس روحانی بودند!! آیا در هیچ یک از نماز جمعه‌های استان بدون اسم بردن از کسی ولو با کنایه و اشاره از مردم یک عذرخواهی خشک و خالی به عمل آمد؟ و آیا فردی عنوان نمود که از قیافه و ریخت آنها خوششان نمی‌آید؟
-آیا برای مردم ایران سزاوار است که بعد از گذشت بیش از 30 سال از پیروزی انقلاب اسلامی ایران به رهبری بنیانگذار جمهوری اسلامی ایران و با به میدان آمدن عموم طبقات و اقشار مختلف جامعه اکنون سخن از رمالی، جن گیری، ‌فساد اقتصادی و بی‌قانونی. . . در بالاترین نهاد اجرایی کشور مطرح باشد؟
به امید آنکه همه بتوانند با انجام صحیح وظایفی که به عهده گرفته‌اند در جهت پیشبرد نظام جمهوری اسلامی ایران از جمله ایجاد تغییر و تحول لازم در امر آموزش و پرورش گام بردارند.

مدیر مسئول

پی نوشت‌ها :
1- «مشاوره و راهنمایی در تعلیم و تربیت اسلامی»، به نقل از جلد دوم مستدرک، صفحه 253
2- «حکمت‌ها و اندرزها»، آیت ا.... مطهری، چاپ ششم سال 1375، صفحه 220
3- «شرح و تفسیر لغات قرآن بر اساس تفسیر نمونه»، جلد 3، صفحه 218
4- «بحثی درباره مرجعیت و روحانیت»، صفحه 142 ( کتاب مذکور در سال 1341 با مقالاتی از علامه سید حسین طباطبایی مولف تفسیرالمیزان، ‌مهندس مهدی بازرگان، حاج سید ابوالفضل مجتهد زنجانی، استاد ‌مرتضی مطهری، آیت ا...سید محمد بهشتی، علامه ‌سید محمود طالقانی، ‌سیدمرتضی جزائری چاپ و به عنوان کتاب برگزیده سال شناخته شد.)
5- «ده گفتار»، آیت ا.... مطهری، صفحه 146
6- «کریت اصطلاحی است که علامه مطهری به مفهوم کربودن، ‌کامل بودن به کار برده است»
7- «ده گفتار»، آیت ا.... مطهری، صفحه 93-94
8- «روابط اجتماعی در اسلام»، علامه طباطبایی، چاپ 1348، صفحه 84