هفته نامه آیینه یزد

اگر برای یک اشتباه هزار دلیل بیاورید
می‌شود هزارو یک اشتباه 1

از مواردی که کارکنان هر سازمان و نهادی در جمهوری اسلامی باید به آن پای بند باشند درستکاری و صداقت است. سزاوار است در گفتار و کردار ملاک خود را دستورات عالیه اسلام قرار دهند به قانون اساسی و مصوبات و آئین نامه‌های اجرایی عمل کنند، در انجام امور، سلیقه شخصی را دخالت ندهند و در نهایت ضوابط را بر روابط که به بی قانونی و هرج و مرج منجر خواهد شد ترجیح دهند. بارها دیده و یا شنیده شده است فردی به علت بی توجهی و سوء استفاده یا اخذ رشوه و غیره در محل کار و اداره‌ای نه تنها زیان‌ها و لطمات جبران ناپذیری به آن مجموعه وارد نموده بلکه خود را از هستی ساقط و ارزش و اعتبارش را از دست داده و برای همیشه احترام و شخصیت اداری و اجتماعی خود را نابود نموده است. 
آیه شریفه؛« بگو: پروردگارا؛ مرا در هر کار صادقانه وارد کن و صادقانه خارج نما و از سوی خود سلطان و یاوری برای من قرار ده ( ترجمه آیه 80 سوره اسراء) یکی از دستورات اصولی اسلام است که روح ایمان و توحید، – از آن سرچشمه می‌گیرد و مقرر می‌فرماید انسان هیچ کاری فردی و اجتماعی را جز با صدق و راستی آغاز نکند همچنین هیچ برنامه‌ای را جز به راستی پایان ندهد. راستی و صداقت و درستی و امانت، خط اصلی وی در همه کارها باشد آغاز و انجام همه چیز با آن صورت ‌گیرد. گرچه مفسران بعضاً‌ خواسته‌اند مفهوم وسیع این آیه را در مصداق یا مصادیق معینی محدود سازند، از جمله ورود به مدینه و خروج از آن به مکه، یا داخل شدن در قبر و خروج از آن هنگام رستاخیز و یا مانند اینها ولی واضح است که تعبیر جامع فوق هیچ گونه محدودیتی درآن نیست، تقاضایی است برای ورود و خروج صادقانه در همه چیز، در همه کار و در هر برنامه. در حقیقت رمز اصلی پیروزی درهمین جا نهفته شده است و راه و روش انبیاء و اولیای الهی همین بوده که فکرشان، گفتارشان و اعمالشان از هرگونه غش و تقلب و خدعه و نیرنگ و هرچه برخلاف صدق و راستی است پاک باشد. اصولاً بسیاری از بدبختی‌هایی که امروز با چشم خود می‌بینیم که دامن گیر افراد و اقوام و ملتها شده، به خاطر انحراف از همین اصل است».2
بعضی هرچند اندک از جهت تعداد با رویه اشتباهی که در پیش گرفته‌اند فکر می‌کنند اگر مدیر یا مسئولی خلافی مرتکب شد، قانون را رعایت ننمود، ‌یا خدای ناکرده جرم و جنایتی از وی سر زد بهتر است یا از او حمایت کنند و یا حداقل آن را بر ملا و آشکار نکنند تا به خیال خودشان به مملکت آسیبی وارد نیاید و دشمنان سوء استفاده نکنند به همین علت همچنان از خاطی حمایت می‌کنند و خلاف هایش را ندیده می‌گیرند. اخیراً در دستگاه دیپلماسی کشور حادثه‌ای اتفاق افتاد که همه نظرها را به خود جلب نمود یکی از کارمندان سفارت ایران در برزیل در استخر مختلطی درحال شنا به اتهام تعدی و دست اندازی به چهار دختر به سن قانونی نرسیده دستگیر شد، رسانه‌های خارجی موضوع را با آب و تاب نقل کردند حتی بعضی آنها گفتند که عده‌ای می‌خواستند وی را از پای درآورند. در آغاز بعضی از خبرها حاکی از تکذیب موضوع بود به حساب دشمنی و کینه استکبار با ایران گذاشتند، عذر بدتر از گناه اینکه مساله را ناشی از تفاوت‌های فرهنگی دو کشور قلمداد نمودند که این تحلیل سبب شگفتی خوانندگان و شنوندگان شد و در نهایت گفته شد متهم به ایران فرا خوانده شده است. درحالی که دستگاه دیپلماسی می‌توانست از ابتدای امر قول بررسی بدهد تائید و تکذیب را به بعد موکول نماید و پس از پیگیری و احیاناًٌ‌ تائید این اتفاق زشت و زننده و غیرقابل دفاعی که پیش آمده بود مقامات ذی‌صلاح عمل خلاف و غیرانسانی و اسلامی یک کارمند را در هر رده و مقامی قرار داشت به شدت محکوم کنند و دامن سیاستگذاری خارجی و داخلی سرزمین مقدس اسلامی ایران را از این گونه آلودگی‌ها منزه بدانند.
«ماجرای اقدام خلاف یک دیپلمات ایرانی در برزیل همچنان خوراک رسانه‌های غربی است. وزیر خارجه برزیل از ایران خواسته است اطلاعات بیشتری درباره این دیپلمات ارائه نماید.« آنتونیو پاتریوتا»، می‌گوید: ما خواستار توضیح شفاف در خصوص این اتهام نگران‌کننده هستیم تا بتوانیم اقدام درستی انجام دهیم. «سی‌ان‌ان» مدعی شد این دیپلمات ایرانی به مدت یک سال کارت عضویت استخر مختلط را داشته و البته اکنون عضویت وی معلق شده است.»3
دیده می‌شود اگر وزیر و نماینده و حتی عالی ترین مقام در یکی از کشورهای اروپایی و غربی و آمریکا خلافی با توجه به معیارهای قابل قبول در آن محیط مرتکب شد دستگاه قضایی وی را احضار و محاکمه می‌کند متهم را به سزای عملش طبق ضوابط و قوانین موجود همان کشور می‌رساند وبرای عموم مردم قابل قبول و مشخص است که نه تنها به امنیت کشورشان لطمه‌ای وارد نمی‌شود بلکه ملاحظه می‌گردد دیگر سیاستمداران و یا رقبای انتخاباتی و سیاسی آنها این اقدام را نقطه مثبت برای کشورشان تلقی می‌نمایند.
مطبوعات به راحتی و آزادانه می‌توانند اخبار را به اطلاع مردم برسانند. گاه اتفاق افتاده که از تحکم بی‌جا به خبرنگار و روزنامه نگاری حتی رییس‌جمهور کشوری نظیر آلمان عذر خواهی کرده و در نهایت به خاطر استفاده از وام کم بهره استعفا داده است.
در توصیه‌ای امام راحل (ره) بنیانگذار جمهوری اسلامی ایران می‌فرماید:« کوشش برای ساختن این است که هر جمعیتی آن کار خودش را خوب انجام بدهد، اینکه به او محول شده است آن را خوب انجام بدهد، اگر همه قشرهای مملکت به این فکر باشند که الان مملکت اسلامی است و باید همانطوری که دستور اسلام است عمل بکنند کم کاری درکاری که باید کار بکنند نداشته باشند، انحراف نباشد در کار، با صداقت، ‌با امانت، با توجه به خدا، عمل بکنند» 4
مسلمانان خود را مفتخر به تبعیت و پیروی از مولای متقیان علی (ع) مظهر عدل و عدالت می‌دانند در نامه‌ها امام (ع) به فرمانداران و حاکمان زمان خود و قرون آینده ضمن صدور فرمان‌ها و دستورالعمل‌ها نصیحت و موعظه می‌کند، راه حکومتداری و خدمت به مردم را توضیح می‌فرماید، با نوشتن دستورات الهی و قانون اسلام اگر خلافی از فرمانداران و استانداران مشاهده فرمود به توبیخ و سرزنش آنها می‌پردازد، از عمل ناپسندشان انتقاد یا از روش نیکو و ارزشمندشان تقدیر و سپاسگزاری می‌نماید، با عبارات روشن به کارگزاران و مردم آگاهی می‌بخشد هم سطح بودن زندگی مردم با حاکمان را تشریح می‌کند و می‌فرماید کارگزاران نباید سیم و زر از خود به جای ‌گذارند.
به یکی از کارگزاران خود «شریح» مرقوم می‌فرماید:
«به من خبر دادند که خانه ‏ای با هشتاد دینار خریده‏ای، و سندی برای آن نوشته‏ای، و گواهانی آن را امضا کرده‏اند. (شریح گفت: آری ای امیر مؤمنان، امام علیه السّلام نگاه خشم آلودی به او کرد و فرمود): ای شریح! به زودی کسی به سراغت می‏آید که به نوشته‏ات نگاه نمی‏کند، و از گواهانت نمی‏پرسد، تا تو را از آن خانه بیرون کرده و تنها به قبر بسپارد. ای شریح اندیشه کن که آن خانه را با مال دیگران یا با پول حرام نخریده باشی، که آنگاه خانه دنیا و آخرت را از دست داده‏ای.
به فرمانروای دیگری می‌نویسد:
همانا من، براستی به خدا سوگند می‌خورم! اگر به من گزارش کنند که در اموال عمومی خیانت کردی،
کم یا زیاد، چنان بر تو سخت گیرم که کم بهره شده، و در هزینه عیال، در مانده و خوار و سرگردان شوی! با درود.»5
بدان امید که کلیه مسئولان اجرایی در انجام وظایف اداری توفیق نصیبشان گردد تا در جهت خدمتگزاری به مردم که در واقع ولی نعمتان آنها هستند کوشا باشند مدیران و روزنامه نگاران نیز در ترسیم موقعیت جامعه انصاف را رعایت نموده از خود سانسوری پرهیز کنند و بر اساس منطق و با احترام به مخاطبان انتقادات خود را بازگو نمایند و بعضی از دولتمردان خطاها و اشتباهات دیگران را توجیه نکنند.

مدیرمسئول

پی نوشت‌ها:
1- این جمله منسوب به ابوعلی سیناست
2- «تفسیر نمونه»، جلد 12، صفحه 225 – 226
3- «روزنامه جمهوری اسلامی»، مورخ 10/2/91، صفحه 2
4- «صحیفه نور»، جلد نهم، صفحه 143
5- «نهج البلاغه»، ترجمه محمد دشتی(ره)، نامه3 و 20، صفحه 343 و 357