هفته نامه آیینه یزد

جلسات تودیع و معارفه همراه با اسراف و مدح و ستایش بیجا

چند سال پیش مسئولان اداره‌ای در یزد می‌گفتند: یکی از افرادی که در دولت نهم مقام وزارت را بر عهده دارد، اگر ‌برای افتتاح و کلنگ زنی پروژه‌ای به استان سفر کند و نوشته و شعاری مبنی بر خوش آمدگویی به نام وی و همراهان بر روی پارچه و بنری مشاهده کند ناراحت می‌شود و برای اینکه نشان دهد باید بیت‌المال را حفظ کرد و از هزینه‌های زائد خودداری نمود. ضمن اعتراض، برنامه‌های پیش بینی شده را به هم می‌زند، محل را ترک می‌کند و به اصطلاح از همان راهی که آمده برمی‌گردد.
در این ستون مکرر به نحوه صرف هزینه‌ها جهت برگزاری بعضی از جلسات و همایش‌ها و یا نصب بنر و تابلو و پارچه و چاپ اطلاعیه‌ها در مواقع مختلف از جمله هنگام تودیع و معارفه بعضی از مدیران که هیچ دردی از مشکلات فراوان مردم را درمان نمی‌کند، انتقاد شده است. در این شماره نیز تذکری دوستانه و مشفقانه ارائه می‌گردد باشد تا مورد توجه و عنایت مسئولان بلندپایه اجرایی در استان قرار گیرد و دیگر مدیران دستگاه‌های اداری را به رعایت صرفه جویی و میانه‌روی ملزم نمایند تا در این زمینه از هدر دادن بیت‌المال ولو به مقدار کم یا به قول عده‌ای غیر قابل توجه جلوگیری گردد. گاهی مشاهده می‌شود که در استان رییس اداره یا سازمانی تغییر می‌کند علاوه بر اینکه روز برگزاری جلسه تودیع و معارفه در ساعات رسمی بر خلاف قانون و انصاف امور اداری را تعطیل می‌کنند، اکثریت کارمندان برای خوش‌ آمدگویی و به نام خداحافظی و اظهار سپاس و تشکر در سالنی جمع می‌شوند، کلیپ و فیلمی که با هزینه میلیون‌ها تومان تهیه و تدوین گردیده به حاضران نشان می‌دهند، شخصی به عنوان مجری دعوت می‌کنند که گاهی اوقات با بیان عبارات آمیخته با مداهنه وچرب زبانی و خواندن اشعار و تملق‌ها و معمولاً مدح و ستایش‌های بیجای آن چنانی، از کارهای گذشته مدیریت به گونه‌ای تعریف و تمجید و به حاضران تفهیم می‌کند که اگر دست تقدیر وی را به این پست و سمت رهنمون نکرده بود کارها به سرانجام نمی‌رسید.!!
دیده و شنیده شده است مجیز گویی مجری یا بعضی از سخنوران آنقدر مبالغه آمیز است که سبب بهت و حیرت حاضران می‌شود. هدیه‌ها هم گوشه‌ای چیده شده تا در پایان جلسه به مدیر سابق اهدا گردد.
اگر پول این نوع هزینه‌ها از افرادی به هر دلیل اخذ یا از محلی دیگر تامین شده باشد چون به طور قطع در بودجه سازمان و اداره مورد نظر پیش بینی نشده، علاوه بر اینکه برابر با ضابطه و قانون آن موسسه نیست در مواقعی اسراف و تبذیر محسوب شده و در جامعه اثرات منفی به بار می‌آورد و با اصولی که باید بدان پای بند بود هم خوانی ندارد. درج آگهی‌های تبریک و خداحافظی خطاب به مدیر فعلی و قبلی هم حکایتی دیگر دارد.
آبا نباید از زحمات و تلاش‌های مدیری توانا و لایق سپاسگزاری کرد؟
آیا نباید برای مسئول جدید آرزوی موفقیت کرد و به او خیر مقدم گفت؟
شایسته است در وقت مناسب جلسه‌ای تشکیل و از خدمات مسئول مورد نظر صمیمانه و محترمانه قدردانی، اظهار تشکر و سپاسگزاری گردد اما باید از اسراف و هزینه کردن از بیت‌المال خارج از ضابطه و یا با دریافت کمک و مساعدت از دیگران که بعید است برای رضای خداوند وجوهی پرداخت نموده و جلسه آرایی کرده باشند پرهیز نمود.
عده‌ای از ترس اینکه از پشت بام و بر روی بلندی که در حال حرکت هستند سقوط نکنند، آن قدر به قول معروف «پس پس» می‌روند تا از آن طرف بام به پایین پرت می‌شوند.
هر بیینده‌ای هنگام مشاهده این گونه جلسات، ‌تهیه کلیپ‌های دهها میلیون ریالی، تعریف و تمجیدهای غیر واقعی به ویژه که ردیف بودجه‌ای هم برای آن پیش بینی نشده نمی‌تواند شاهد دست و دل بازیها و هزینه‌های این چنینی باشد.
چون ناخود آگاه سختی‌های زندگی افراد ناتوان و درمانده را به نظر می‌آورد، می‌بیند از سویی تورم و گرانی موجود کمر گروهی کم درآمد و فقیر و حتی متوسط را شکسته است. بیش از یک میلیون زن سرپرست خانوار با دریافت ماهی 60-50 هزار تومان باید زندگی کنند، ‌زنان و مردان و خانواده‌هایی چشم کمک و مساعدت به کمیته امداد دوخته‌اند، تعداد زیادی از فرزندان و نوباوگان این آب و خاک به سبب فقر و بدبختی از تحصیل محروم هستند یا عده‌ای با اندک وسایل در زیر چادر درس می‌خوانند، صدها و هزاران نفر از داشتن آب آشامیدنی سالم بی‌بهره‌اند، کودکان محروم و بی پناه و بی سرپرست آواره و بسیاری از آبرومندان که شرمنده زن و بچه‌هایشان هستند و گاه متاسفانه بعضی از آنان به علت عدم تحمل مشکلات طاقت فرسا خود را سر به نیست می‌کنند، که اگر با چنین مواردی هم روبرو نبوده و یا نباشیم مجاز به انجام عملی برخلاف ضابطه و قانون نیستیم.
مولای متقیان حضرت علی (ع) خطاب به یکی از فرمانداران و در واقع به همه حاکمان و مسئولان در طول تاریخ می‌فرماید:
«همانا پست فرمانداری برای تو وسیله آب و نان نبوده، بلکه امانتی در گردن تو است، باید از فرمانده و امام خود اطاعت کنی، تو حق نداری نسبت به رعیت استبداد ورزی و بدون دستور به کار مهمی اقدام نمایی، در دست تو اموالی از ثروت‌های خدای بزرگ و عزیز است، تو خزانه دار آنی تا به من بسپاری.»1
بنیانگذار جمهوری اسلامی ایران حضرت امام خمینی (ره) در موارد متعدد مسئولان حکومتی را به حفظ بیت‌المال از جمله به شرح زیر توصیه و سفارش می‌نمایند:
«حکومتهای اسلامی باید بیت المال مسلمین را برای جلال و جبروت خودشان صرف نکنند، بیت المال مسلمین صرف آن چیزی بشود که برای مسلمین است. وزارتخانه‌ها باید وقتی که می‌بینند که کارمند بیت المال مسلمین هستند و مسلمین هستند و از آنجا حقوق می‌گیرند و ارتزاق می‌کنند و اداره، اداره بیت المال مسلمین است، حتی در آن مسائلی که حضرت امیر گفته ملاحظه کنند، کوچک نشمرند مسئله را، مسئله بیت‌المال مسلمین است و دستور، دستور اسلام است به حد ضرورت. البته راجع به آن چیزهایی که مربوط به حفظ مقامات است- در حالی که ما الان درش می‌گذرانیم- آن یک چیز لازم است، اما به حد لزوم. حتی مطبوعات باید این توجه را داشته باشند که چیزهایی که برای ملت مفید نیست در روزنامه‌ها ننویسند، کاغذ صرف این نکنند، وقت صرف این نکنند.باید رادیو - تلویزیون توجه به این معنا داشته باشد که این از بیت‌المال مسلمین است، باید وقتش صرف چیزهایی که مربوط به مصالح مسلمین نیست، نشود، مسئولیت دارد اینها.باید اشخاصی که، مقاماتی که هستند، ملاحظه کنند که به اندازه ضرورت مشاور بگیرند، به اندازه ضرورت خدمتگزار بگیرند، نه به اندازه دلخواه. و این معنا را باید همه ما بدانیم که دلخواه‌های ما آخر ندارد.»2
امید آن که یکایک مسئولان و حافظان بیت المال در انجام امور محوله بر اساس دستورات تعالیم عالیه اسلام و قوانین مصوب آنگونه که رضای خداوند منان را در پی داشته باشد توفیق حاصل نمایند و روزنامه نگاران نیز در جهت و راهی هدایت گردند که در مسیر حق و انصاف بنویسند و گام بردارند.

مدیرمسئول

پی نوشت‌ها:
1- «نهج البلاغه»، ترجمه محمد دشتی(ره)، نامه 5، صفحه 345
2- صحیفه امام(ره)، جلد 19، صفحه 374 و 375