انعکاس آیینه شماره 296
مولای متقیان علی (ع):
زیبایی سیاست
در اجرای عدالت
در حکومت است
مراجع و علما و مدرسان حوزههای علمیه معمولاً در جلسه درس خارج فقه قبل از فرا رسیدن ماه محرم الحرام توصیهها و سفارشهای لازم را به روحانیون و طلاب مینمایند تا در روضه خوانیها و مراسم سوگواری با بیان اصول عالیه اسلام و فلسفه قیام رهبر آزادگان حضرت حسین بن علی (ع) و شرح مسائل مهم امر بهمعروف و نهی از منکر و یادآوری اهداف سالار شهیدان توضیحات لازم را ارائه نمایند. ضمناً آن گروه از مداحان و گویندگانی که احیاناً روایات و احادیث غیر معتبر و اشعار و مطالب تحریف شدهای را برای کسب و کار و درآمد و گریاندن و اشک گرفتن از مستعمان میخوانند برحذر میدارند.
«آیتا... محمد یزدی، رئیس جامعه مدرسین حوزه علمیه قم را هر چند همه به عنوان یکی از چهرههای حامی دولت میشناسند، این روزها از «ضعف و سوء مدیریت» در دولت و «تذکر به برخی مقامات» سخن میگوید. وی در آخرین جلسه درس خارج خود قبل از ایام تبلیغی محرم ضمن انتقاد از این سوء مدیریتها از مبلغان و روحانیون خواست مانع تبلیغات و ایجاد جنگ روانی به دنبال القای وضعیت بحرانی در کشور شوند. یزدی خاطرنشان کرد: در آستانه انتخابات ریاستجمهوری، دشمنان با استفاده از یک اختلاف جزئی بین دو مسئول، آشکارا گفتند که «معلوم شد تحریمها موثر بوده» و پس از آن تحریمهای دیگری را اضافه کردند. وی ادامه داد:..... دشمن هر روز فشار را بیشتر میکند تا خود به خود مدیریت کشور در تنگنا قرار بگیرد؛ البته ضعف و سوء مدیریت هم وجود دارد. لازم نیست که همه حرفها در رسانهها بیاید. وی با اشاره به برخی اختلافات مجلس و دولت، ابراز داشت: در ایام محرم نه مانند صد سال پیش هیچ بحثی از مسائل سیاسی در منبرها نشود و نه اینکه تنها به مسائل سیاسی پرداخته شود. »1
در این سالها شاهد بودیم عدهای از گویندگان در جلسات سوگواری از یک جناح خاصی حمایت میکردند و از این و آن تعریف و تمجید و مخالفان سیاسی را تخطئه مینمودند و در واقع به جای اینکه شعلههای تفرقه و اختلاف را خاموش کنند با سخنان خود آتش بیار معرکه میشدند و شدیداً به آن دامن میزدند و در مواردی به افرادی که مانند آنها فکر نمیکردند تهمت هم میزدند. از طرفی در تعریف از یک فرد یا گروه خاص جملهها و کلمات مبالغهآمیز میگفتند و اگر گاهی دلسوزان جامعه تذکر میدادند نه تنها به سفارش و نصیحت آنان وقعی نمینهادند بلکه دیده میشد ناصح و مشفق دلسوز را هم از توهین بینصیب نمیگذاشتند.
بدیهی است آیت ا... محمد یزدی در گفتار خود از سیاستی میگوید که مورد قبول اسلام است چون شاگردان و همفکران خود را در آن باره راهنمایی اما به کم گفتن سفارش مینماید. بدون شک دروغ، ریاکاری، افترا و توطئه علیه دیگران و آنچه که به سیاستبازی معروف است و سبب تحریک احساسات پاک مردم میشود مورد پسند و خواست جامعه اسلامی و عموم مردم نیست. نگارنده در نظر دارد در این ستون مختصراً معنی و مفهوم سیاستی که مورد نظر مولای متقیان حضرت علی(ع) میباشد به استحضار خوانندگان آیینه برساند.
«مولای متقیان حضرت علی (ع) فرمود: «ملاک سیاست عدالت است. آنچه دیدهی حاکمان- برتر از همه چیز- بدان روشن است برقراری عدالت است، و پیدا شدن دوستی میان مردم که از نتایج عدالت است. زیبایی سیاست به اجرای عدالت در حکومت است. هرکس به عدل عمل کند، خدا حکومت او را محفوظ میدارد، و هر کس به ستم عمل کند، خدا در نابودی او تعجیل میکند و دولتها را هیچ چیز همچون عدل مصون نمیدارد»2
حال اگر گویندهای در جلسه تبلیغی پشت تریبون و یا روی منبر خدای ناکرده بخواهد تنگناهای اقتصادی، اعتیاد و بیکاری، افزایش طلاق، رشوهخواری، اطاله دادرسی پروندههای قضایی، همچنین تبعیضهای موجود در مسکن، مسائل مالی، گاهی عدم اجرای قانون، دریافت تسهیلات و وام، تحصیل نوباوگان، یا در مواقعی نحوه اعزام یا محل خدمت نظام وظیفه فرزندان بعضی از مسئولان یا سوء استفادههای گروهی از« به اصطلاح آقازادهای» را انکار کند آیا موجب بدبینی شنوندگان نخواهد شد؟
بنیانگذار جمهوری اسلامی ایران امام خمینی (ره) مکرر دخالت مردان و زنان به ویژه روحانیت در سیاست و نظارت بر امور را توصیه فرموده و آن را برای اداره جامعه لازم و ضروری دانسته است.
«ما اگر نظارت نکنیم؛ یعنی، ملت اگر نظارت نکنند در امور دولت و مجلس و همه چیز، اگر کنار بروند، بسپارند دست اینها و بروند مشغول کارهایشان بشوند، ممکن است یک وقت به تباهی بکشد. ما باید ناظر باشیم به امور مردم. ما باید، ملت باید ناظر باشد به اموری که در دولت میگذرد...
تمام انبیا برای اصلاح جامعه آمدهاند، تمام. و همهی آنها این مسأله را داشتند که فرد باید فدای جامعه بشود. فرد هرچه بزرگ باشد بالاترین فرد که ارزشش بیشتر از هر چیز است در دنیا وقتی که با مصالح جامعه معارضه کرد این فرد، باید فدا بشود. حضرت سیدالشهدا(ع) روی همین میزان آمد، رفت و خودش و اصحاب و انصار خودش را فدا کرد؛ که فرد باید فدای جامعه بشود، جامعه باید اصلاح بشود؛ لِیَقُومَ النَّاسُ بِالْقِسْط، باید عدالت در بین مردم و در بین جامعه تحقق پیدا بکند. جانها را دادند، مالها را دادند، زحمتها کشیدند.
نمیشود گفت پیغمبر یک شب و روز راحت خوابیده باشد. تمام زمان عمرش صرف این شد که با هر ترتیبی که میشود، با قرآن، با احادیث خودش، با کلمات خودش، با موعظههای خودش، جامعه را اصلاح کند...
برای اینکه امور سیاسی مخصوص یک طبقه نیست، همانطوری که علم مخصوص یک طبقه نیست. همانطوری که مردها باید در امور سیاسی دخالت کنند و جامعه خودشان را حفظ کنند، زنها هم باید دخالت کنند و جامعه را حفظ کنند. زنها هم باید در فعالیتهای اجتماعی و سیاسی همدوش مردها باشند؛ البته با حفظ آن چیزی که اسلام فرموده است. »3
آیت ا... صافی گلپایگانی در آخرین جلسه درس خارج فقه پیش از فرا رسیدن ماه محرم به طلاب و فضلا و مبلغان گفت:
«باید در سخنرانیها، منابر، راهپیماییها، مرثیهخوانیها و شعرهای عاشورایی همگان با تعهّد باشند و تأمین اهداف اسلامی و امر به معروف و نهی از منکر و نفی بدعت و احیاء سنن مقصود باشد.
این مرجع تقلید گفت: متأسفانه جامعه ما در عین حال که در بخشهای مهمّی موفق میباشد و در استقلال سیاسی و موقعیت جهانی جایگاه شایستهای دارد، در بخشهایی که بنیاد و بقاء هویّت جامعه است، ضعیف میشود و گرایشهای غربمآبانه ملاهی و مناهی، ترویج موسیقی و فیلمهای مبتذل و برنامههای اختلاط زن و مرد به بهانههای مختلف و مشکلات اقتصادی گرانی و بیکاری، مطالبی است که باید در این برنامههای عاشورایی در منابر و سخنرانیها، بزرگان اهل منبر و مدّاحان محترم جامعه در مورد آنها هشدار بدهند. حیف است که مملکت حسینی و عاشورایی این همه مشکل داشته باشد. چرا باید مظاهر بیدینی و گناه، مانند ربا و رشوه و پارتیبازی و سگبازی و تجمّلگرایی غربی در آن ظاهر شود.»4
شایسته است گویندگان و خطبا و مداحان در ایام محرم علاوه بر برگزاری مراسم عزاداری به صورت سنتی با رعایت جوانب اسلامی از جمله به آزادگی، قیام مسلمانان و آگاه ساختن جهانیان از زندگی تحت ستم آنان در کشورهای مختلف مانند فلسطین و افغانستان و میانمار دیگر مناطق تحت سیطره استکبار، مبارزه با فساد و اعتیاد و هرزگی و تباهیهای موجود در شهر و دیاری که زندگی میکنند، امر به کارهای شایسته و معروف، تشویق همگان به ویژه جوانان به انجام امور پسندیده و کوشش و تلاش جهت پیشرفت در صحنه زندگانی و ترغیب ثروتمندان و توانگران برای مساعدت و کمک به بینوایان و نیازمندان همسایه و بعد به ساکنان شهرها و استانهای همجوار عنایت و توجه بیشتری مبذول نمایند و در یک کلام به مخاطبان خویش درس جوانمردی، فتوت و آزادگی بدهند و از مسئولان اجرایی درخواست نمایند برای اجرای عدالت و رفع تبعیض، بیشتر تلاش کنند تا به خواست پروردگار فردایمان از امروز بهتر شود.
و این همان است که از قول آیت ا... مدرس شهید نقل شده که گفته است«سیاست ما عین دیانت ما است» و دیگر نیازی نخواهد بود که به عدهای بگوئیم کمتر یا بیشتر در سیاست دخالت کنند. به امید آن روز.
مدیر مسئول
پی نوشتها:
1- تهران امروز، صفحه 3، مورخ 25/8/91
2- ترجمه جلد 6 الحیاه به نقل از نهجالبلاغه و غرر الحکم، صفحه 496 و 497
3- «مجموعه آثار»، جلد 15، صفحه 17 و 217 - جلد 18، صفحه 403
4- روزنامه جمهوری، صفحه 4، مورخ 25/8/91