هفته نامه آیینه یزد

آیا با وضعیت موجود احداث «مصلی» یک ضرورت است؟

در سایت «یزد فردا» خبری خواندم که توسط مرکز مطالعات فرهنگی ریحانه‌الرسول (س) مبنی بر لزوم ساخت مصلی در یزد تنظیم شده بود. مسئول این هفته نامه احترام خاصی برای نویسنده آن مقاله قائل می‌باشد اما لازم می‌داند نکاتی به اطلاع خوانندگان و کسانی که در شرایط فعلی، احداث مصلای جدیدی در مرکز دارالعباده را توصیه می‌نمایند برساند:
بارها دیده و شنیده شده است اداره و نهاد و سازمان دولتی امتیازاتی ولو قانونی از قبیل انجام معامله، ‌ساخت پروژه‌، احداث کارخانه، بزرگراه و خیابان، زمین یا ساختمان مصادره‌ای و نظایر آن را به فرد یا گروهی واگذار می‌نماید اما گاهی اتفاق می‌افتد که انجام اینگونه امور شفاف و روشن صورت نمی‌گیرد بنابراین بعد از گذشت سال‌ها و یا دهه‌ها باز هم بحث و گفت و گو بین مردم هست وسئوال در ذهن آنان باقی است. اگر تصمیم بر ساخت مصلی در یزد ‌باشد مسئولان امر باید به منظور روشنگری پاسخگوی پرسش‌هایی که مطرح می‌گردد باشند.
الف- آیا کارشناسان متخصص و مشاوران ذی صلاح موافق هستند تا محل مورد نظر برای احداث مصلی در نظر گرفته شود؟
ب- آیا کمیسیون‌های تخصصی شورای شهر دقیقاً موضوع را مورد نقد و بررسی قرار داده‌اند ؟ 
ج– با عنایت به اینکه نود درصد بودجه شهرداری یزد توسط شهروندان تامین می‌گردد آیا اعضای شورای شهر با در نظر گرفتن صرفه و صلاح مردم یزد و در نهایت با ملاحظه همه جوانب امر طرح را به تصویب رسانده و یا می‌رسانند؟ و آیا هیچ یک از اعضای شورا حاضر هستند در یک برنامه تلویزیونی دلایل موافقت خود را به مردم توضیح دهند؟
د- آیا فرماندار با رعایت قوانین و آئین نامه‌های مصوب نظریه شورای شهر را در این زمینه تائید نموده است ؟
ه - بعد از این مراحل لازم است کلیه اسناد پلاک‌های ثبتی محل به نام شهرداری تجمیع گردد و در این هنگام نباید درباره مالکیت زمین معارضی وجود داشته باشد و به هر حال آیا کمیسیون ماده 5 با بررسی دقیق، ساخت مصلی در محل پیش‌بینی شده را تایید می‌نماید؟ حال اگر معارضی وجود داشته باشد و یا بخشی از زمین مصادره‌ای، و یا مثلاً برای پروژه‌ای خاص اختصاص یافته باشد در آینده مسائلی از این قبیل که آیا می‌توان در آن محل نماز خواند یا نه مطرح نخواهد شد؟ همان سخنی که اکنون برای بعضی از مکان‌ها گفته می‌شود!!
و– قبلاً ‌هزینه‌هایی برای مطالعه و تهیه طرح و ماکت بر روی زمین مورد نظر از طرف شهرداری پرداخت شده که با این اوصاف لازم است طرح قبلی «کان لم یکن» تلقی گردد و مجدداً برای ساخت ماکت و تهیه نقشه‌های اجرایی وجوهی از بودجه شهرداری پرداخت شود، و یا هزینه‌هایی که این کار در پی خواهد داشت بوسیله مردم و در غیر این صورت از بیت‌المال تامین شود، با این تفاصیل چه چیزی عاید شهروندان می‌گردد و مسئول این دوباره کاری‌ کیست؟
ز- آیا در طرح جامع شهر که شایسته است تمام مسائل شهری در آن لحاظ گردد نباید ساخت مصلی در مکان مذکور دیده شده باشد؟
در صورتیکه دقیقاً ‌همه ضوابط اجرا شده یا بشود بنابر آنچه ذیلا شرح داده می‌شود در حال حاضر ساخت مصلی اولویت اول شهر یزد نیست.
همانطور که نویسنده ارجمند در سایت «یزد فردا» مرقوم نموده‌اند مساجدی از جمله مسجد ملا اسماعیل که نماز جمعه در آن برگزار می‌شود، ‌«همانند نگینی جزو مساجد سرآمد استان قلمداد می‌گردد.» با درود فراوان بر بنیانگذار مسجد ملااسماعیل، آن محل در اوایل انقلاب اسلامی توسط سومین شهید محراب آیت ا... صدوقی توسعه یافت و اخیراً نیز بخش غربی آن در حال توسعه می‌باشد. این مسجد هم اکنون گنجایش حدود 35000 نمازگزار دارد که تقریباً‌ 45 جمعه از 52 هفته سال بین هشت تا پانزده هزار نماز گزار در آن حاضر می‌شوند.
ضمناً ‌چون این عبادتگاه در مرکز محلات قدیمی شهر قرار دارد بیشتر ایام سال بیش از 25 درصد افرادی که برای اقامه نماز جمعه به مسجد می‌آیند پیاده یا با دوچرخه و عده‌ای هم با موتور برای برپایی نماز به مسجد می‌آیند.
جمعه آخر ماه مبارک رمضان (روز قدس) یا ایام شهادت و روزهای راهپیمایی و مناسبتهای دیگر که مصادف با جمعه باشد ظرفیت تکمیل می‌گردد که آن هم در سال از تعداد انگشتان دست متجاوز نخواهد بود. اگر مسئولان عنایت بیشتری مبذول نمایند می‌توانند با برنامه‌ریزی صحیح و توجیه مردم نسبت به تامین پارکینگ یا تعریض معابر منتهی به میعادگاه نمازجمعه اقدام نمایند.
بدیهی است جایگاه مهم نمازجمعه که چهره‌های درخشان علمی و فقهی و سیاسی استان در ساخت و تعمیر و توسعه آن اهتمام و سعی بلیغ داشته‌اند و یادگار خاطرات و خطرات فراوان است در ذهن و زبان گذشتگان و معاصران و آیندگان یادآور حوادث و رخدادهای جذاب وگیرا و تلخ و شیرین است و در توسعه فرهنگ و احیای نام و یاد بزرگان و فقیهان و عالمان و شهیدان نقشی بی بدیل و سهمی بی نظیر دارد.
 محل شهادت سومین شهید محراب و قبل از آن در گیری نیروهای هوادار حکومت پهلوی با انقلابیون در حوالی و گوشه وکنار بازار و نزدیک همین مسجد و ارتباط و نزدیکی با پایگاه اصلی انقلاب یعنی مسجد روضه محمدیه(حظیره) و آنهمه رخدادها و حوادث و جریانات که خود تاریخ انقلاب در دارالعباده است آیا این مجموعه یک میراث گرانسنگ فرهنگی- تاریخی نیست که باید پیوسته زنده بماند؟ و آیا اگر مصلای دیگری در جایی دیگر ساخته شود این میراث شکوهمند فراموش نخواهد شد و از یادها و خاطره‌ها نخواهد رفت؟
آیا مسجد ملا اسماعیل که اکنون پیوند دهنده مسجد و بازار و حوزه و مراکز گوناگون علمی و فرهنگی و اقتصادی و اجتماعی است به محلی بلا استفاده، همچون مسجد جامع شهر یزد تبدیل نخواهد شد که بازدیدکنندگان ان گردشگران داخل و بعضاً ‌خارجند نه برای بندگی خدا و عبادت و ذکر و یاد و نام او که برای بازدید از گنبد و مناره‌ها و کاشی و سنگ و کتیبه و سال ساخت و غیره؟
در این ستون ضمن ارائه پیشنهادهایی از نماینده یزد در مجلس شورای اسلامی درخواست گردید:
«با مسئولان ارشد روحانی و اجرایی استان نشستی داشته باشد و با یادآوری این موضوع که با وجود خشکسالی‌های متوالی و اینکه مردم حدود 500 روستا با بی‌آبی مواجه هستند یا باید برای(بیش از)3 هزار خانواده زند‌انی یزدی که نسبت به زندانیان سال 1358 یزد حدود یکصد و پنجاه برابر افزایش نشان می‌دهد کاری کرد یا لازم است به وضع زندگی کودکان کار و زنان بی‌سرپرست یزدی رسیدگی گردد یا برای مدرسه‌هایی که نمازخانه ندارند اتاق و سالنی احداث شود یا چه بسا مجموعه‌های آپارتمانی که در آنها مسجد نیست و هر چه زودتر باید در اینباره فکری کرد آن وقت راحت‌تر می‌توان طرف مقابل را محترمانه و دلسوزانه قانع کرد که در حال حاضر کارهای فوری‌تر و ضروری‌تر از ساخت «مصلی» در مرکز دارالعباده وجود دارد. »1
«از حضرت علی(ع) روایت شده است که فرمود:
همه کسانی که در شهر کوفه زندگی می‌کنند زندگیشان به خوبی تامین است پایین‌ترین افراد نان گندم می‌خورند، خانه و سرپناه دارند و از آب آشامیدنی مناسب استفاده می‌کنند.»2
«حضرت صادق (ع) ششمین پیشوای شیعیان جهان برقراری امنیت، عدالت و روزی فراوان (رفاه نسبی) را برای همه مردم - مسلمان و غیرمسلمان اعم از هر نژاد و رنگ و با هر نوع سلیقه سیاسی و مذهب و...- ضروری می‌داند»3
توضیح دیگری که باید به اطلاع نویسنده ارجمند مقاله منتشره در سایت«یزد فردا» برسد این که ساخت مسجد و توسعه زیارتگاه از شعائر اسلامی تلقی می‌گردد اما وجود یا عدم مکان‌های وسیع یا عبادتگاه‌های معظم و مجلل ارتباطی به حقانیت اسلام ندارد اگر در منطقه‌ای مصلایی بزرگ با امکانات فراوان احداث گردد یا برای مسجدی فرش‌های گران قیمت و لوسترهای زیبا و نفیس تهیه شود اما خیابان و محله‌ای دیگر مسجدی کوچک در آن ساخته شده و از فرش و لوستر و چلچراغ در آن خبری نباشد، پذیرش اعمال مردم در هر یک از آن عبادتگاه‌ها بستگی به خلوص نیت عبادت کنندگان دارد و مشیت ذات پروردگار. چون دیوارهای مزین به انواع شیشه و آیینه و کاشی کاری شده و درب‌های گران قیمت و تزئین‌های جور واجور دردی را دوا نخواهد کرد.
در تاریخ اسلام برای مساجدی از جمله مسجدالحرام، مسجدالنبی، و مسجد کوفه در مقایسه با دیگر مساجد شرافت خاصی قائل شده‌اند که کلیه مسلمانان معتقد بدان هستند و در کتب روایی فرقه‌های مختلف اسلامی ثبت و ضبط شده است.
«وظیفه عالمان دینی است که به مبارزه با فقر و فقر آفرینان– که توده‌ها را به محرومیت می‌کشانند– برخیزند.( و به فرموده حضرت علی«ع» پرخوری ستمگران و گرسنگی ستمدیدگان را تحمل نکنند)، و فریب هزینه‌هایی را که اغنیا و متکاثران برای امور و موسسات دینی می‌پردازند نخورند، و...»4
اجازه می‌خواهد برای حسن ختام مقاله جملاتی از مولای متقیان حضرت علی (ع) درج گردد.
«اگر خداوند خانه محترمش و مکان‌های انجام مراسم حج را در میان باغ‌ها و نهرها و سرزمین‌های سبز و هموار و پردرخت و میوه، مناطقی آباد و دارای خانه‌ها و کاخ‌های بسیار و آبادی‌های به هم پیوسته در میان گندمزارها و باغ‌های خرم و پرگل و گیاه دارای منازلی زیبا و پرآب در وسط باغستانی شادی آفرین و جاده‌های آباد قرار می‌داد به همان اندازه که آزمایشی ساده بود پاداش نیز سبک‌تر می‌شد، اگر پایه‌های و بنیان کعبه و سنگ هایی که در ساختمان آن به کار رفته از زمرد سبز و یا یاقوت سرخ و دارای نور و روشنایی بود، دل‌ها دیرتر به شک و تردید می‌افتادند و تلاش شیطان بر قلب‌ها کمتر اثر می‌گذاشت و وسوسه‌های پنهانی او در مردم کارگر نبود. در صورتی که خداوند بندگان خود را با انواع سختی‌ها می‌آزماید و با مشکلات زیاد به عبادت می‌خواند و به اقسام گرفتاری‌ها مبتلا می‌سازد تا کبر و خودپسندی را از دل‌هایشان خارج کند و به جای آن فروتنی آورد و درهای فضل و رحمتش را به رویشان بگشاید و مسایل عفو و بخشش را به آسانی در اختیارشان گذارد.»5
در یک کلام در این روزگار و موقعیت یزد ساخت مسکن برای صدها خانواده یزدی فاقد خانه و تحت پوشش کمیته امداد امام خمینی، تهیه سرپناه برای جوانان مستمند که در آرزوی تشکیل زندگی آبرومند و سعادتمندانه هستند و فراهم نمودن وسایل زندگی و تحصیلی برای فرزندان زنان بی‌سرپرست و هزاران یتیم ساکن دارالعباده، رسیدگی به خانواده 3300 زندانی استان که بعضی از آنها گذران زندگیشان را باید مردن تدریجی نامید و تهیه کفش و لباس و نان و برای بسیاری از بچه‌های فقیر که از وضع تاسف بار خود افسرده و غمگین هستند و.... بر ساخت مصلی ارجح و اولی است.

مدیر مسئول

پی نوشت ها:
1-سر مقاله آیینه یزد شماره 285 مورخ 14/6/91  
2- «الحیاه گزارشی درباره جلد سوم تا ششم»، علامه محمد رضا حکیمی، صفحه 59
3-تحف العقول، چاپ 1352، صفحه 334
4-«الحیاه گزارشی درباره جلد سوم تا ششم»، علامه محمد رضا حکیمی، صفحه 68
5- «نهج البلاغه»، ترجمه محمد دشتی (ره)، خطبه 192، صفحه 278 و 278