هفته نامه آیینه یزد

هر سخن وقتی و هر نکته مقامی دارد

پیش از انقلاب در یکی از همایش‌ها مدیر آموزش و پرورش یزد هنگام سخنرانی گفته بود... «در اوج دریاها و قعر آسمان‌ها...» بارها شنیده می‌شد که در مجامع فرهنگی به کنایه و اشاره عده‌ای این جمله را بازگو می‌کردند و بیان این مطلب را دور از شان مسئول اداره آموزش و پرورش می‌دانستند...
بیان بعضی ‌از گفته‌ها و جمله‌ها حداکثر سبب خنده و بازگو نمودن در محافل و مجالس می‌شود یا اگر وعده دولتمردان عملی نشد باعث اعتراض شهروندان می‌گردد و در جامعه اثرات سوء آن باقی می‌ماند. به عنوان نمونه می‌گویند: قرار بود پول نفت سر سفره‌های مردم آورده شود، قیمت هر دلار 1200 تومان سال 1389 کاهش می‌یابد، به هر فرد یک‌هزارمترمربع زمین برای ساختن ویلا و درست کردن باغچه جلوی منزل واگذار گردد یا به هر کشاورز فلان مقدار زمین بدهند. اما آن گاه بیشتر مشکل ساز می‌گردد که بعضی مدعی می‌شوند می‌خواهیم بحرین و مناطقی که به دنبال معاهده ترکمنچای از ایران جدا شده به کشور بازگردانیم، یا هنوز غرامت 8 سال دفاع مقدس را دریافت نکرده‌ایم خسارت جنگ جهانی دوم را مطالبه نمائیم یا اولویت حفظ و نگهداری سوریه از تهران بیشتر است. به طور قطع این گونه سخنان پی‌آمدهایی دارد که به اصطلاح دود آن به چشم مردم خواهد رفت.
اگر سیاستمداری در کشورهای غربی ادعای نامربوطی بکند و یا حرف ناشایستی بزند مورد بازخواست مردم و رسانه‌ها و فعالان سیاسی قرار می‌گیرد.
«گاف یکی از وزیران فرانسوی در پارلمان فرانسه به اعتراض‌های زیادی علیه وی منجر شده به طوری که برخی خواهان استعفای این وزیر شده اند. به گزارش شبکه تلویزیونی فرانس24، «قادر عارف» وزیر مشاور در امور کهنه سربازان فرانسوی روز پنجشنبه هفته گذشته ناگهان بحث‌های نمایندگان را قطع کرد و به طور شتابزده‌ای اعلام کرد: گروگان‌های فرانسوی ربوده شده در کامرون آزاد شده اند. چند لحظه بعد وی دوباره میکروفون را در پارلمان در دست گرفت و یادآور شد هنوز هیچ خبر رسمی درباره سرنوشت گروگانها منتشر نشده است. این گاف وی خشم راستگرایان فرانسوی را برانگیخت و بسیاری از این خطای بزرگ او ابراز تاسف کردند. «والری دوبو» نماینده حزب«او ام پ» گفت: این وزیر با اعلام خبرش بدون اطلاع داشتن از صحت خبر، مرتکب خطای بزرگی شده و باید درباره آن توضیح دهد. یکی از شهروندان فرانسوی در شبکه اجتماعی توئیتر در اینترنت نوشت: این گونه خطاها شرم آور است و وزیر باید از سمت خود استعفا کند. یکی دیگر از شهروندان فرانسوی نوشته است: خانواده‌های گروگان‌ها با شنیدن این نوع خبرهای ضد و نقیض چه حالی پیدا می‌کنند؟» 1
اخیراً مهدی طائب رییس قرارگاه عمار گفته است سوریه استان سی‌و پنجم و یک استان استراتژیک برای ما است اگر دشمن به ما حمله کند و بخواهد سوریه یا خوزستان را بگیرد اولویت با این است که ما سوریه را نگهداریم چون اگر سوریه را نگهداریم می‌توانیم خوزستان را هم پس بگیریم اما اگر سوریه را از دست بدهیم تهران را هم نمی‌توانیم نگهداریم. به دنبال این اظهارات غیرمسئولانه خوشبختانه واکنش‌هایی از طرف بعضی از نمایندگان و روزنامه نگاران و تعدادی از آگاهان مسائل اجتماعی به عمل آمد که به دو مورد آن در ذیل اشاره خواهد شد.
«در ضرورت این‌که جمهوری اسلامی باید از سوریه حمایت کند شکی نیست اما این حمایت چارچوب و اصولی دارد که باید رعایت شود. مخصوصا در مورد کسانی که صحبت‌هایشان بازتاب گسترده‌ای دارد و مورد توجه رسانه‌ها قرار می‌گیرد. در نحوه حمایت حجت‌الاسلام مهدی طائب از سوریه اما به این اصول و قواعد توجه لازم نشده است. ایشان نباید به هیچ عنوان برای نشان دادن اهمیت سوریه یکی از مناطق کشور خودمان را نادیده می‌گرفت. این‌که آقای طائب گفته‌اند حفظ سوریه اهمیتش برای ما از حفظ خوزستان هم بیشتر است موضع صحیح و اصولی نیست. استان خوزستان برای ایران مانند قلب برای بدن است و صلاح نیست کسی این قلب را نادیده بگیرد. رواج چنین اظهارنظر‌هایی در کشور صحیح نیست. ما به هیچ عنوان نباید تمامیت سرزمینی ایران را با هیچ مقوله و کشوری، حتی سوریه مقایسه کنیم. قطعا در شرایطی که برخی از افراد و گروه‌های مزدور، بحث‌های قومیتی در مناطقی مانند خوزستان راه می‌اندازند برای حمایت از سوریه نباید نامی از خوزستان برده شود؛ در واقع مایه گذاشتن از استان خوزستان برای اظهار نظر کردن در مورد سوریه نقض غرض است و به هیچ عنوان قابل تحمل نیست. درست است که ما سوریه را تنها نمی‌گذاریم ولی این‌که یک استان کشورمان را کم اهمیت‌تر از این کشور نشان دهیم در راستای منافع ملی نیست. برای مردم ایران و خوزستان حفظ ایران و خوزستان از سوریه بسیار مهم‌تر است. باید توجه کنند که مردم خوزستان این حرف‌ها را با حساسیت دنبال می‌کنند. تا آن‌جا که جمعی از مردم خوزستان به من مراجعه و نسبت به این موضوع اعتراض کردند. نمایندگان استان خوزستان این موضوع را در مجلس پیگیری می‌کنند تا تکرار نشود.»2
«واکنش‌های گسترده به اظهارات فردی که گفته است: "اگر دشمن به ما هجوم کند و بخواهد سوریه یا خوزستان را بگیرد، اولویت با اینست که ما سوریه را نگهداریم چون اگر سوریه را نگهداریم می‌توانیم خوزستان را هم پس بگیریم اما اگر سوریه را از دست بدهیم تهران را هم نمی‌توانیم نگهداریم" عموماً به محکوم کردن این سخن و دفاع از خاک وطن محدود شد. این برخورد، هم خوب و هم لازم است،‌ ولی اصولی و ریشه‌ای نیست. به نظر می‌رسد افرادی که در سال‌های اخیر ناگهان میدان‌دار صحنه‌های سیاسی شدند و با مطرح ساختن تفکرات افراطی تلاش کردند خود را مدافع دو آتشه و سینه چاک انقلاب و نظام و ولایت فقیه جا بزنند و افراد خدوم، مبارز، با اخلاص و امتحان پس داده را کنار بزنند، به تدریج با دست و زبان خودشان، خود را افشا می‌کنند و زمینه را برای اینکه مردم آنها را به درستی بشناسند فراهم می‌نمایند.»3
وفای به عهد و پای بندی به اجرای قراردادها بین کشورها ایجاب می‌کند مسئولان و دولتمردان به مفاد معاهده‌های نظامی و فرهنگی و حقوقی و سیاسی عمل کنند و اصول قراردادهای منعقده را محترم بشمارند. اما ایران هیچ گاه آنگونه سرنوشت خود را به فرمانروایان بعث سوریه گره نزده است که خدای ناکرده هنگام از دست دادن سوریه و تهران، نگهداری سوریه را در اولویت قرار دهد چون ایرانیان به ویژه در سه دهه اخیر نشان دادند در هر موقعیتی هر ایرانی حتی حفظ یک وجب خاک سرزمین ایران را ضروری و واجب می‌داند و طرح ارائه شده از سوی مهدی طائب موضوعیت ندارد.
یکی از افتخارات دلاور مردان ایرانی در دفاع از میهن اسلامی این است که ایثار و گذشت و در نهایت شهادت مدافعان و رزمندگان از هر طبقه و قشر و گروه و طایفه و مذهب و دین و بعد از 8 سال دفاع مقدس در برابر متجاوزان غرب و شرق تا دندان مسلح و صدام جبار و جنابتکار باعث شد قطعه‌ای از خاک وطن که«دوست داشتن آن از ایمان» است در دست دشمن باقی نماند.
ناگفته روشن است بزرگان چگونه سخن گفتن، چه موقع بیان کردن و چه حرفی زدن را به ما آموخته اند.
مولای متقیان حضرت علی(ع) فرمود: «زبان و دل را هماهنگ کنید، انسان باید زبانش را حفظ کند، زیرا همانا این زبان سرکش صاحب خود را به هلاکت می‌اندازد. به خدا سوگند! پرهیز کاری را ندیده‌ام که تقوا برای او سودمند باشد مگر آن که زبان خویش را حفظ کرده بود...
... زبانت را در اختیار خود بگیر و با پرهیز از شتاب زدگی و فرو خوردن خشم، خود را آرامش ده تا خشم فرو نشیند...
زبان تربیت نشده، درنده‌ای است که اگر رهایش کنی می‌گزد.»4
بنیانگذار جمهوری اسلامی ایران امام خمینی(ره) مکرراً ‌به مناسبت‌های مختلف ‌ارتشیان، سپاهیان، ‌پاسداران، رزمندگان و همه مردم ایران را به حفاظت از مملکت سفارش نموده‌اند که به نمونه‌هایی از آن اشاره می‌شود:
- «اهل یک مملکت هستیم؛... اگر خدای نخواسته یک چیزی، یک خطری برای این مملکت پیش بیاید، ما ایستاده‌ایم در مقابلش و نمی‌ترسیم...
- حالا روزی است که باید مملکت حفاظت شود. در هر شهر و محله‌ای باید با نظر علما و معتمدین کمیته هایی تشکیل بشود و حفاظت از شهرها را به عهده بگیرد،. ..
- شما پاسدارید، پاسدار باید حفاظت کند، حفاظت کنید برادران خودتان را، کشور خودتان را، به آنقدری که می‌توانید.
- خداوند همه شما را تایید کند و خداوند مملکت شما را مستقل کند و از شر شیاطین حفظ کند.
- و شما در صدد باشید که همان طوری که حفاظت می‌خواهید از مملکتتان بکنید، از اسلام بکنید، از خودتان هم حفاظت بکنید،. ..امروز روزی است که تمام قوای ما باید صرف بشود برای حفاظت آن مملکتی که حالا ما به دست آوردیم. ..مملکت مال خودتان است، خانه خودتان هست و علاوه بر این خانه اسلام است، منزل امید همه است مملکت اسلامی است و حفاظت این مملکت اسلامی که خانه خود شماست با خود شماست.
- ان شاءا... خدا همه شما را حفظ کند و موفق باشید و موید باشید تا این که مملکتتان را خودتان ان شاءا... به پیش ببرید و پیش خدا همه‌مان رو سفید باشیم.
- ما دفاع داریم می‌کنیم از شما و از کشور خودمان،... کشور اسلامی به یک وجب از خاک دیگران طمع ندارد.»5
چون آن گونه که باید و شاید گاه مرجعی وجود ندارد تا بر گفتار و نوشتار گویندگان و نویسندگان نظارت کامل داشته باشد و معمولاً بیان نامناسب و نابجا نیز تبعاتی برای مردم این مرز و بوم دارد امیداست همگان با رعایت اصول و حفظ قداست قلم و زبان سنجیده بنویسند و بگویند.
«با خرابات نشیننان ز کرامات ملاف
هر سخن وقتی و هر نکته مقامی دارد»6

مدیر مسئول

پی نوشت‌ها :
1- روزنامه جمهوری اسلامی، مورخ 5/12/91
2- روزنامه بهار، شکرخدا موسوی نماینده اهواز در مجلس شورای اسلامی، مورخ 28/11/91
3- روزنامه جمهوری اسلامی، مورخ 5/12/91
4- «نهج‌البلاغه»، ترجمه محمددشتی(ره)، خطبه 176، ‌نامه 53 فرمان امام علی(ع) به مالک اشتر و حکمت 60، صفحات 239 و 421 و 453
5- «مجموعه آثار امام خمینی (ره)»، صفحه 301 و 302 جلد اول، صفحه 132 جلد ششم، صفحه 188 جلد هفتم، صفحه 290 جلد هشتم، صفحه 385 و 386 و 437 جلد نهم، صفحه 63 جلد سیزدهم و صفحه 70 جلد هیجدهم
6- «پیش ساکنان میخانه عشق بدعوی کشف و کرامت، خودستایی و خودنمایی مکن که هرگفتار را زمانی خاص و هر لطیفه‌ای را جایی مقرر است. صفحه 170 دیوان خواجه حافظ شیرازی به کوشش دکتر خلیل خطیب رهبر»