هفته نامه آیینه یزد

بار دیگر طرح احداث مصلی و نیازهای ضروری‌تر

گرامی می‌داریم یاد و خاطره شهیدان، ایثارگران و آزادگان در ایام هفته دولت و درود و سلام بر کارمندان وظیفه‌شناس و مومن که قبل از پیروزی انقلاب اسلامی در دانشگاه‌ها و مدارس و ادارات مخلصانه کار کردند حتی هنگام دریافت حقوق ماهیانه، رد مظالم می‌کردند و از اموال دولت استفاده شخصی نمی‌نمودند و از تلفن ادارات و نوشت‌افزار هم برای امور خصوصی خود استفاده نمی‌کردند. در هنگام نهضت و مبارزه همگام و همراه با جوانان برومند و انقلابی و دیگر اقشار جامعه از طبقات مختلف به دستورات امام خمینی(ره) و روحانیت آگاه و مبارز عمل کردند و بعد از پیروزی انقلاب اسلامی به روال گذشته در گذر ایام بر ساده‌زیستی و انجام وظیفه صحیح و مورد قبول به زندگی خود ادامه دادند و زینت‌های دنیوی آنان را فریب نداد.
گرامی باد یاد و خاطره دولتمردان و مدیران مردمی و علاقه‌مندان به نظام و شهیدان والا مقام و بزرگوار محمدعلی رجائی و دکتر محمدجواد باهنر و همه کارمندان و مدیران اداری و اجرایی و قضایی و نمایندگانی که در 36 سال اخیر برای پیشرفت این مرز و بوم به مردم صبور و مقاوم ایران زمین خدمت نمودند و در جهت پیشرفت کشور در زمینه‌های مختلف علمی، فرهنگی، اقتصادی و نظامی و در مسیر خدمت به جامعه به منظور رفاه نسبی مردم گام‌های موثری برداشتند و در رفع تبعیضات اجتماعی و از بین بردن اختلافات طبقاتی موجود در هر دوره و زمان از هیچ کوششی دریغ ننمودند.
در شماره 297 و 414 آیینه یزد در این ستون مقاله‌هایی با عنوان «آیا با وضعیت موجود احداث مصلی یک ضرورت است؟ و «آقای انصاری! مسلمانان از گنبد وبارگاه شفا طلب نمی‌کنند» در انتقاد از ساخت مصلی در یزد و وجوه زیادی که در توسعه و تکمیل و تزئین حرم امام خمینی(ره) هزینه شده بود به تفصیل مطالبی به اطلاع خوانندگان رسید و در تاریخ جراید استان ثبت و ضبط گردید. اخیراً در بعضی از رسانه‌ها و سایت‌ها دیده می‌شود مجدداً موضوع احداث مصلی و شاید هم تحت نام دیگری از قبیل موسسه فرهنگی و مذهبی و غیره مطرح گردیده و یا آن گونه که مسئول شورای سیاستگذاری ائمه جمعه استان در مرداد ماه یکسال پیش اظهار نموده است«می‌خواهند اقدام به ساخت مصلای رو باز برای برگزاری نمازهای عید بکنند.»1
در این شماره با عنایت به مشکلات فراوان که دامن گیر مردم جامعه و از جمله این استان می‌باشد و رسیدگی و انجام آنها در جهت بر آورده نمودن نیازهای مردم مومن و معتقد به اصول اسلام و صبور و زحمتکش دارالعباده ضروری است و با توجه به در دسترس بودن مکان با عظمتی همانند مسجد ملااسماعیل یزد به نظر نویسنده این سطور احداث مصلای جدید در اولویت نمی‌باشد نظر مسئولان ذی ربط را به نکات زیر جلب می‌نماید‌.
1- در طرح جامع و تفصیلی شهر یزد که هزینه‌های زیادی بر دوش شهروندان گذاشته شده احداث مصلی دیده نشده است و تغییرات لازم به هر طریق که صورت گرفته باشد یا بعدا به دنبال تهیه طرح و نقشه باشند مستلزم صرف مبالغ زیادی از محل بیت‌المال است و بار اصلی آن را مردم باید عهده دار شوند.
2- بنا به دلایل مختلف آمار نمازگزاران جمعه در مرکز شهر یزد به نسبت وسعت شهرستان و مسجد بسیار کم است به طوریکه شهری با وسعت و جمعیت فعلی گاه با حضور حدود دوازده یا سیزده درصد گنجایش مسجد، نماز جمعه را اقامه می‌کنند.
بیش از سی‌و پنج هزار تا چهل هزار نفر می‌توانند در محل فعلی نماز بخوانند، در حالی که آمار نمازگزاران در یکی دو هفته گذشته کمتر از پنج هزار نفر بوده است. فقط در چند هفته ماه مبارک رمضان یا اگر ایام برگزاری مراسم مذهبی یا 22 بهمن یا بعضی از روزهای شهادت ائمه(ع) مصادف با روز جمعه باشد جمعیت تقریباً در حد گنجایش مسجد حضور پیدا می‌کنند. بنابراین نود درصد جمعه‌ها در ایام سال مردم نه تنها از جهت ظرفیت برگزاری نماز با مشکل روبرو نیستند بلکه به طور معمول از پنج تا پانزده هزار نفر بیشتر برای ادای فرضیه نماز جمعه در مسجد ملااسماعیل حاضر نمی‌شوند. پیشرفت علم و تکنولوژی هم مشکل ستون‌های متعدد موجود در آن مکان را حل و فصل کرده است. ضمناً بیش از بیست درصد نمازگزاران پیاده یا با دوچرخه و موتور به آن محل می‌روند.
3- در سی و چند سال اخیر گاه شنیده می‌شود بعضی از مردم در فلان مسجد یا اداره‌ای بنا به دلایلی نماز نمی‌خوانند یا اگر هم خواندند در منزل یا محل دیگر اعاده می‌کنند. مکانی که برای ساخت مصلی در نظر گرفته شده است آن طور که بعضی از مطلعین می‌گویند، تملک بخشی از زمین منطقه ترمینال با اکراه انجام گرفته و یقیناً زمین مورد بحث به منظور دیگری غیر از مسجد واگذار شده یا قسمتی از آن مصادره‌ای است و مالک بخشی از آن نیز از هموطنان غیرمسلمان بوده‌اند. بنابراین کارشناسان خبره‌ای باید پرونده را دقیقا بررسی و تایید نمایند واگذاری منع قانونی ندارد و بعد از صحه گذاشتن بر این امر مرجع دینی بزرگواری با مطالعه آن اجازه ساخت مصلی یا موسسه علمی و فرهنگی را در محل مذکور بدهد.
4- شهرداری حق واگذاری چند هکتار زمین مرغوب را که دهها میلیارد تومان ارزش دارد به موسسه و شرکتی ولو در زمینه فرهنگی و مذهبی بخواهد فعالیت کند ندارد مگر این که از وزارت راه و شهرسازی زمین معوض بگیرد آن هم یا دقیقاً باید برابر با ضوابط روشن و مشخص با کار کارشناسی تصمیم‌گیری نمایند. گاه مردم می‌پرسند چگونه شورا با ادامه کار فردی در سمت شهرداری رضایت نداد و تایید نکرد ولی چه عواملی باعث ‌شد تقریباً‌ بعد از مدت کمی اکثریت اعضا از همان شخص د‌عوت کردند به عنوان شهردار یزد انجام وظیفه نماید.
5- در سال جاری در استان یزد نزدیک به دو هزار و نهصد کلاس باید مقاوم‌سازی شود که بعضی از آنها احتمال ریزش سقف و دیوار دارد. تقریبا هفتصد کلاس جدید نیز باید احداث گردد. بسیاری از آموزشگاهها نمازخانه ندارند در دو سال گذشته افزودن کلاش ششم در دبستان‌ها کمبودهای بیشتری را به وجود آورده است. آیا بهتر نیست خیرین را تشویق به مقاوم‌سازی کلاس‌ها و ساخت مدرسه نمود وآیا تجهیز آموزشگاه‌ها و رفع نگرانی‌های مردم مستضعف بر هزینه نمودن صدها میلیارد تومان آن هم برای اینکه سالی چند بار مراسم عبادی یا سیاسی در آن مکان برگزار شود ارجحیت ندارد؟ برای برگزاری نماز عید در یزد و یا تجمع در مراسم مختلف دینی مردم تاکنون با معضل و مشکلی روبرو نبودند. با عنایت به اینکه امسال میانگین اعتبار عمرانی یزد حتی چند درصد از میانگین اعتبارات عمرانی کشور کمتر است بنابراین لازم است به امر مدرسه‌سازی توجه و عنایت بیشتری مبذول گردد.
6- حدود یکصد هزار دانش‌آموز در ناحیه یک و دو آموزش و پرورش یزد مشغول به تحصیل هستند با کمال تاسف بیش از ده درصد آنها یتیم و یا فرزند طلاق یا پدر و مادر هر دو معتاد و یا بد سرپرست و عده‌ای هم فرزند پدر و یا مادری هستند که به بیماری‌های سخت و صعب‌العلاج گرفتار و مبتلا شده‌اند. آیا کمک و مساعدت به این دانش‌آموزان باعث شادی و شعف آنها نخواهد شد؟ این آمار علاوه بر تعداد افرادی است که زیر خط فقر زندگی می‌کنند و گروهی دیگر به نحوی زندگی می‌کنند که باید آن را مردن تدریجی نامید
7- چه بسیار از مجموعه‌های مسکونی و پروژه‌هایی که در توسعه نامتوازن شهری یزد بدون برنامه‌ریزی ساخته شده است فاقد مسجد و نمازخانه می‌باشد، شایسته است مسئولان فرهنگی دینی و تبلیغاتی برای از بین بردن این کمبود مهم چاره‌ای بیندیشند آیا مسجد ساختن در کنار این مجتمع‌های صدها و یا چند هزار نفری ساکن در آنها از احداث مصلی مهمتر نیست؟
8-  متاسفانه در استان یزد بیش از یکصد و پنجاه برابر سال 1358 و در حال حاضر حدود 3300 نفر زندانی داریم. در بعضی از خانواده‌ها پدر و مادر هر دو زندانی هستند، عده‌ای از آنها فرزندانی دارند که در جامعه رها شده‌اند رسیدگی به این خانواده‌ها و حل مشکلات زندانی‌ها باید در اولویت کاری متصدیان نهادهای فرهنگی و دینی باشد. سال گذشته وقتی یک فرد روحانی در جلسه‌ای وضعیت زندانیان یزد را گزارش می‌داد در حقیقت لرزه بر تن حاضران می‌افتاد و نویسنده شاهد بود همگی حیرت زده شده و چند نفری بغض گلویشان را گرفته بود.
9- استان یزد سال‌ها است با مشکلات خشکسالی روبرو است صدها روستای یزد آب ندارد، بسیاری از دهات و روستاها آب خوردنشان با تانکر تامین می‌گردد، پی‌درپی ساکنان این مناطق با سختی‌های فراوان درگیر هستند عده‌ای از آنها به شهرها مهاجرت کرده‌اند. آیا نجات این قشر از جامعه از ساخت مسجد و حسینیه در محلی که در این برهه از زمان نیازی احساس نمی‌شود ترجیح ندارد و در اولویت نیست؟
10- «محل شهادت سومین شهید محراب و قبل از آن مکان‌های درگیری نیروهای هوادار حکومت پهلوی با انقلابیون در حوالی (میدان‌امیرچقماق، شهیدبهشتی،‌ بعثت، خیابان قیام و امام ) و گوشه و کنار بازار و نزدیک همین مسجد و ارتباط و نزدیکی با پایگاه اصلی انقلاب یعنی مسجد روضه محمدیه(حظیره) و آن همه رخدادها و حوادث و جریانات که خود(یادآور رخدادهای گوناگون) تاریخ انقلاب در دارالعباده است آیا این مجموعه یک میراث گرانسنگ فرهنگی- تاریخی نیست که باید پیوسته زنده بماند؟ و آیا اگر مصلای دیگری در جایی دیگر ساخته شود این میراث شکوهمند فراموش نخواهد شد و از یادها و خاطره‌ها نخواهد رفت؟ آیا مسجد ملا اسماعیل که اکنون پیوند دهنده مسجد و بازار و حوزه و مراکز گوناگون علمی و فرهنگی و اقتصادی و اجتماعی است به محلی بلا استفاده، همچون مسجد جامع شهر یزد تبدیل نخواهد شد که بازدیدکنندگان آن گردشگران داخل و بعضاً ‌خارجند نه برای بندگی خدا و عبادت و ذکر یاد و نام او که برای بازدید از گنبد و مناره‌ها و کاشی و سنگ و کتیبه و سال ساخت و غیره در آن مکان حضور می‌یابند؟»2
در آن صورت مردم در ایامی از سال شاهد هستند عده‌ای گردشگر و بازدید کننده از مکان مقدسی چون مسجد ملااسماعیل در حال خوردن «شولی» و یا «باقلوای» یزدی و خرید سماور و منقل وسوغاتی هستند و دیگر از آن قداست‌ها خبری نیست. گرچه این رفت وآمدها و داد و ستدها در جای خود ضروری است و گردشگران و خریداران و فروشندگان نیز مورد احترام هستند.
در بعضی از شهرها ساخت مصلی به صورت مورد نظر بیش از 20 تا 30 سال طول کشیده، هزینه‌های زیادی روی دست مردم گذاشته معمولا در این گونه موارد بعضی از روی اکراه پول می‌دهند و در غیاب متولیان امر اظهار عدم رضایت می‌کنند و عده‌ای زراندوز هم هر گاه برای ساخت این ساختمان‌ها کمک ‌کنند هیچ گاه به کمتر از چندین برابر رانت‌خواری و سوء استفاده و پر کردن جیب خود که دود آن بازهم به چشم مردم مستضعف می‌رود راضی نخواهند شد.
انصاف این است که با دقت و تیزبینی و توجه عمیق به ساخت مصلای شهر بنگریم و در این طرح بدون توجه به خط و ربط سیاسی گروهی و اختلاف سلیقه و تضادهای فکری و فرهنگی افراد به درک واقعیت‌های اجتماعی بنشینیم و ضرورت‌ها و نیازهای امروز مردم شهر دارالعباده را اولویت‌بندی کنیم. از نظرات مردم صاحب نظر و خبرگان امور اجتماعی فرهنگی استفاده کنیم و یک بررسی جامع الاطراف در این مورد داشته باشیم و به یک نتیجه واقعی برسیم. طبعاً عقلای قوم یا راهی برای عبور از مشکلات و معضلات موجود اجتماعی فرهنگی خواهند یافت یا انصراف از ساخت مصلای بزرگ با هزینه سرسام‌آور را فعلا به فرصت‌های آینده خواهند سپرد.
درخواست می‌گردد نویسنده‌ای که برای اولین بار ساخت مصلی در یزد را پیشنهاد نمود موارد فوق الذکر را مطالعه و پاسخ لازم را تدوین و برای نشر در آیینه یزد به دفتر هفته‌نامه ارسال نماید ضمناً‌ اگر هر یک از خوانندگان نظری پیرامون مطالب مندرج در این سرمقاله دارند با اسم و امضا مراتب را به دفتر هفته نامه اعلام نمایند تا به نام خودشان چاپ و منتشر گردد.

مدیر مسئول

پی نوشت‌ها:
1- هفته‌نامه ملک یزد، شماره 2540، 11/5/93
2-هفته‌نامه آیینه یزد، شماره 297، انعکاس آیینه، 10/9/91